van bemerkt had; of dat eerie vrouw haren man niet naar zijn' zin bedient. Genoeg! honderd redenen voor één waardoor dergelijke - even als ook andere - huwelijken na korter of langer tijdsverloop, al of niet met wederzijdsch goedvinden verbroken worden. Een scheidbrief kost maar weinig voor den man; dien kan hij ten allen tijde onmiddellijk krijgen; en met het geven daarvan is de zaak uit! Eene heele geschiedenis wordt het, als de vrouw volstrekt wil scheiden, en de man niet wil. Het is ons zelfs voorgekomen, dat de man zijne vrouw geen scheidbrief wilde geven, hoewel reeds alle onderlinge gemeenschap verbroken was, alleen maar om haar te plagen en te beletten, dat zij misschien een nieuw huwelijk zou aangaan, waarbij hij zoo lang volhield tot hij zelf met een nieuw huwelijk gereed was. Ouders en bekenden trachten wel meestal zulk een echtpaar weer bij elkaar te brengen, ja, bij herhaling; doch dikwijls is al hun pogen en streven te vergeefs. En ten slotte is men wel gedwongen er in te berusten w daar het toch niet ging!"

Het gemak van echtscheiding komt in al dergelijke gevallen dan goed te pas; een dwingen tot samenblijven zou ongetwijfeld de onzedelijkheid en het ontstaan van wilde huwelijken - nog meer dan er reeds gevonden worden - zeer bevorderen. Zoolang huwelijken op de tegenwoordig gevolgde wijze en op jeugdigen leeftijd, in deze nog te weinig ontwikkelde maatschappij met haren nog lagen levensstandaard, kunnen gesloten worden - en dus de geheele voorstelling van het huwelijk zelf wel eene andere moet zijn, dan die, volgens welke wederzijdsche achting en liefde als de grondslagen van een waar huwelijk aangemerkt worden, daar schijnt er toch nog al iets voor te zeggen te zijn, dat echtscheiding langs wettelijken weg niet al te moeielijk of belemmerend zij. Algemeen