toekomen, omtrent localiteit, omvang, resultaten, voermiddel, methode, aantal onderwijzers aan de school werkzaam, opleiding en bekwaamheid van het personeel, onkosten, schoolgeld, schooltijd, schrijfbehoeften, leermiddelen enz. van de bjjzondere scholen in uw ressort.

Ik teeken hierbij aan, dat iedere bijdrage, die strekken kan, om voor de verschillende lagen der inlandsche maatschappij, voor particulieren en voor hoogere en lagere ambtenaren, voor jongens en meisjeB, voor mannen en vrouwen de behoefte al of niet aan particulier of gouvernementeel onderwijs, in welken zin dan ook, ook in zijne geschiedenis nader te doen kennen, voor de samenstelling van bovengenoemd verslag, den Directeur hoogst aangenaam zal zijn, terwijl eene afzonderlijke vermelding van uw inzicht en overtuiging, gegrond op studie en ervaring en duidelijk gemotiveerd, geenzins overbodig wordt geacht, maar zeer op prijs gesteld en zooveel doenljjk benuttigd zal worden.

De tjjdelijke Schoolopziener b/h. Inlandsch Onderwas te Tondano,

{w. g.) J. H. J. LAATS.

Voor copie conform, J. LOUWERIER.

Bijlage 2.

De hier volgende opgaven werden in antwoord op dit schrijven door mij verstrekt.

Genootschapsschool te Tomohon.

a. Localiteit. Het schoolgebouw, eigendom der gemeente, is lang 15,2 M., breed 10,75 M., hoog 3,25 en heeft 8 vensters. b. Omvang van het onderwijs. Lezen. Aanvang speloefeningen. Bij het leesonderwijs worden gebruikt de boekjes van den Heer N. Graafland en eenige door het Gouvernement uitgegeven. De hoogste klasse leest in de kitab Machluk, en de Bijbelsche geschiedenis van wijlen den Heer N. Ph. Wilken.