meld hebben. Wij staan hier voor zeer moeilijke problemen, bij welks behandeling groote voorzichtigheid geboden is. Menschen met zulke visioenen worden hier in het Westen meestentijds als halfwijzen aangezien, daarentegen in het Oosten als heiligen vereerd. In het Westen staat men meestal tamelijk sceptisch tegenover verschijnselen, die men niet verklaren kan en zelf niet ervaren heeft, terwijl men die in het Oosten losmaakt van hun psychologischen achtergrond of liever voor dien achtergrond geen oog heeft en alles direct aan bovennatuurlijke werkingen en oorzaken toeschrijft.

Zelf is Soendar Singh gewoonlijk uiterst spaarzaam met zijn mededeelingen omtrent deze visioenen. In het openbaar spreekt hij er nooit over en hij heeft zich ook wel eens in intiemcn kring uitgelaten, dat het toch wel heel verstandig van Paulus geweest was, dat hij niets verteld had van hetgeen hij gezien had, toen hij opgetrokken was geweest in den derden hemel en dat het misschien maar beter geweest was, dat hij hem daarin nagevolgd was.

Aan den anderen kant kent hij aan deze visioenen een zeer groote rol toe in zijn leven. Zelf deelde hij daaromtrent o.a. het volgende mede: „Ik tracht nimmer mij tot een toestand van extase op te werken, noch zou ik iemand aanraden dit te doen. Het is een gave, die aangenomen, maar niet gezocht moet worden, wanneer zij aan iemand geschonken wordt, is het een parel van groote waarde. Gedurende de 14 jaren van mijn leven als sadhoe, zijn er dikwijls oogenblikken geweest, dat ik, lijdende aan honger, dorst of vervolging, in de verleiding zou hebben kunnen komen aan mijn roeping ontrouw te worden, ware het niet geweest, dat ik deze oogenblikken van extase gehad had en deze zou ik niet om iets ter wereld willen prijsgeven."

Wij moeten hier nadruk leggen op het zeer veelvuldig voorkomen van deze extases. Bij geen der in de geschiedenis bekende mystici schijnen zij bijna dagelijks, zooals bij hem, voorgekomen te zijn. Hij zegt zelf: „Wanneer ik alleen ben, komt er dikwijls iets bijzonders over mij; ik gevoel mij omringd door een wonderlijke atmosfeer, dan spreekt er iets bijzonders in mijn hart en ik ben in een toestand van ex-