burger geen overgang van spel tot ernst kent. De opvoedkundigen mogen hun schoolmeesterlijk gebod afkondigen, dat het spelen nu eindelijk voor leeren plaats moet maken, met al hun malle paedagogiek zijn zij er zeiven de schuld van, dat er van het leeren heelemaal niets terecht komt. Geleerd wordt alleen, waar als regel geldt: mijn spelen is leeren, mijn leeren is spelen. Gelukkig beginnen ook de paedagogen meer en meer in te zien, dat zij van hun standpunt moeten afdalen om klein met de kleinen te worden. Men denke slechts aan fröbelschool en Montessori-methode en wat dies meer zij. Leer het kind spelen en gij leert het leeren. Laat de ernstige arbeid, die zoo jolig begonnen is, op denzelfden voet worden voortgezet, zoodat hij voortdurend een lust blijft en nooit een last wordt.

Men zegt wel eens, dat wij, menschen, geboren worden als origineelen en sterven als copieën. Zal aan dit onzalig verknoeien van naar Gods beeld geschapen wezens een einde komen, dan moet een geweldige revolutie de copie en het copiëeren der copie op zijde schuiven om voor de origineelen en de originaliteit der origineelen vrij baan te maken. Van volwassenen gelde het:

Wees uzelf, zei ik tot iemand, Maar hij kon niet, hij was niemand,

en de kinderen vragen geen andere gunst in deze wereld dan zichzelf te mogen zijn en zichzelf te mogen worden, de gelegenheid om te toonen dat zij niet „niemand" maar „iemand" zijn. Dat al het eigene en oorspronkelijke door een liefelijke zon worde gekoesterd! Dat het spontane worde geleid in plaats van onderdrukt! Laat de peuzel u dan maar de linkerhand geven in plaats van de rechter. De linker zit toch het dichtst bij het hart.

Zoo'n schepseltje is het wel aan te zien dat het regelrecht komt uit Gods hand. Welk een volheid en overvloed van leven! Welk een wonder van activiteit! Al wat het doet, doet het (echt Schriftuurlijk) van harte. Het loopt met handen en voeten, het eet met oog en mond, het luistert met beide ooren. het slaapt alsof er een gouden medaille mee was te verdienen. Al die bewegelijkheid en lastigheid en baldadigheid, waar-