zuinig leven, dat zij zich liever ontbering van het noodige getroosten, dan het Genootschap te bezwaren, - daaraan valt niet te denken! Bezuinigen! - 't is ligt gezegd; maar kan men den boom in 't leven houden met de enkele waterdroppelen, die voor het spruitje toereikend waren? Kan men volstaan met den knaap, den jongeli ng, slechts te geven, wat men hem gaf als kind? Met den meesten ernst hebben wij alles overdacht, en de slotsom van ons onderzoek is deze: Bezuiniging op onze zending in het buitenland is onmogelijk; het zou zijn haar te doen wegkwijnen, haar te dooden.

//Welnu" - zal iemand zeggen, - //dan moeten wij tot dit treurig uiterste komen, dat wij tot opheffing van één of meer der zendingposten overgaan." Maar eer wij dat vonnis uitspreken, mogen wij ons wel driemaal bedenken. Voor eenige jaren werd óók, bij het dringen van den nood, het denkbeeld geopperd, om Java te laten varen. Toen trilde een gevoel van pijn in het hart van al wie het Godsrijk liefhad. Toen ging er een kreet uit het christelijk deel van Nederland op: //Neen! Java inogen wij niet loslaten! Java, het hoofd-eiland van Indië; waar het genootschap zoolang vergeefs heeft gezocht te arbeiden; waar eindelijk jellesma eene baan voor de Evangelieverbreiding heeft gebroken; waar zoo groote offers voor zijn gebragt; waar met zooveel volharding en ijver, en nu ook met zooveel zegen, is gewerkt; waar de christenen bij honderden worden geteld, - dat Java mag niet worden prijsgegeven! Christenen van Nederland! gij moogt die jonge christengemeenten niet ten prooi laten aan den voortkankerenden Islam \" Zóó riep men'; en het Genootschap werd tijdelijk geholpen, en het schoone Java werd niet verlaten, - mogen, kunnen, durven wij ons nu onttrekken? - //Maar de Minahassa dan?" Nieuwe, onoverkomelijke bezwaren! Daar is geen ander zendelinggenootschap, dat de Minahassa van ons zou kunnen overnemen. Van overgaaf der scholen aan het gouvernement kan thans minder dan ooit sprake zijn, nu het gebleken is, dat wij van dien kant geen den minsten steun hebben te wacliteu , en de regeering het christelijk element, dat wij tot eiken prijs willen behouden, op hare scholen niet duldt.