ziet dat iedereen het doet, uit zich zeiven wijzer zijn dan wij kinderen van Christenouders ?

Doch, zegt iemand: wat geeft een vergelijk tusschen een Christen en een Javaan, zoolang het niet bewezen is dat opium even verleidelijk is als brandewijn? Zoo, wilt gij dat bewijs ? dus met andere woorden, gij meent dat het moeielijker is den jenever te laten staan dan het opiumschuiven te laten. Wacht, dat zal ik u geven? Zooals gij weet, zijn er hier te lande vele Heden die een matig gebruik vau sterken drank maken, zij komen dagelijks terug, doch nemen nooit meer dan één, twee, hoogstens drie glaasjes; zoo handelt de grootste helft van ons volk, ik bespreek hier niet het ellendig voorbeeld dat deze matige drinkers dagelijks aan zwakkeren geven, maar staaf alleen het feit, dat gij en ik beiden weten : een matig gebruik van sterken drank is mogelijk. Doch wat vinden wij op Java. Alle deskundigen stemmen in een punt overeen: !>een matig gebruik van opium beslaat niet, dan uitsluitend op voorschrift van een geneesheer." Zooals de Javaan, die zich slecht voedt, het opium gebruikt, wordt er telkens meer geëischt, om voor een oogeublik voldaan te zijn. Hoe weinig de Javaan ook gebruikt, hij wordt krank als hij het nalaat en moet dus om dezelfde te blijven die hij was, allengs meer gebruiken; dit kan hij echter niet doen, zonder zijne geestvermogens te verzwakken en zijn zedelijk gevoel te dooden. De Javaan offert

alles op wat hij heeft om zijn lust te voldoen, hij heeft niets om tegen de verzoeking in de weegschaal te leggen, hij denkt niet meer aan vrouw en kinderen, aan have en goed, neen ellendig, buiten beschrijving jammerlijk, verzwakt, flets, machteloos ziet de opiumschuiver er uit, elke 10 cents, die hij verdient, brengt hij naar de opiumkit, soms ook veel meer, naar gelang hij bij kas is. Dat alles ontrooft hij aan de zijnen en gebruikt hij om zich zeiven door dit vergif te dooden. Zietdaar voldoend bewijs. Wat al ellende? Het komt voor, dat ouders hun kinderen van 10 of 12 jaar opium leeren schuiven. In een residentschap van 400,000 zielen op Java werd door de inlanders in den tijd van 14 dagen 264,000 gulden aan dit vergif opgeofferd. Dit was in 1873 het geval; sedert dien tijd is de ellende nog steeds toegenomen. Wat moet daarvan worden ? Het is de duivel, die Java verslindt, gelijk een tijger sluipt de opiumduivel overal rond, om zoo mogelijk geheel Java te verderven. Wat is er tegen dat voortgaande kwaad te doen ? Zou er geen enkel middel op zijn? Ja mijne vrienden, ik geloof wel. Lloe menigeen onzer wist tot nog toe niet het minst van den gruwel op Java, en zag nog slechts iets van de gruwelijke verwoesting, die de drank in ons midden aanricht. Wilt gij medewerken om den drankduivel hier aan banden te leggeu, help mij dan, om een stuiver, die anders voor drank besteed zou worden te vragen, gij wint dan zeker voor twee stuivers