TUSSCHEN ENGELAND EN FRANKRIJK.

179

ten uitslag toewenschten", protesteerden in 1882 m het openbaar tegen hetzelfde werk en beweerden toen, dat het er toe leiden zou de volkeren van elkaar te vervreemden en Engeland in groot gevaar te brengen! Dezelfde bladen, die vroeger beweerden, dat de tunnel het Kanaal alleen in zoo ver zou opheffen als het een belemmering voor het verkeer uitmaakte, maar de bescherming tegen staatkundige verwikkelingen, die Engeland er aan te danken heeft, onverminderd zou laten, diezelfde couranten schreven m 1882 dat de tunnel Engeland in staatkundige moeielijkheden wikkelen zou. Zoolang men de uitvoerbaarheid van het plan voor onmogelijk of althans voor onwaarschijnlijk hield, hoorde men er niets dan goeds van en zag niemand eenig gevaar; nauwelijks had echter de Zuid-Oost spoorwegmaatschappij bewezen, dat het plan geenszins een illusie was, of men kwam van vele kanten met het denkbeeld voor den dag dat de tunnel zoo gevaarlijk is dat men hem vooral niet' moet boren. In Frankrijk heeft zich wel is waar geen enkele stem in dezen zin doen hooren, maar in Engeland was de oppositie tegen den tunnel onweerstaanbaar.

In Engeland stond juist in dien tijd tegenover de kringen die naar uitbreiding en bevordering van het internationale verkeer streefden, een partij, die uit een verkeerd gevoel van patriotisme Groot-Brittanje zoo veel mogelijk van het overig deel der wereld wilde afzonderen. Ware het niet reeds een eiland geweest, dan zouden zij er naar gestreefd hebben het van het vaste land los te graven of het met een chineeschen muur te omringen. Deze reactionairen schreeuwden moord en brand toen het Suezkanaal gegraven zou worden; zonder een oogenblik aan de voordeden te denken, die het ook voor Engeland zou opleveren, waren zij uitsluitend vervuld van de vrees, dat het kanaal Engelands vijanden in de gelegenheid stellen zou, Indië gemakkelijker' te bereiken. Toen in 1851 de Prins-Gemaal het plan van de eerste wereldtentoonstelling te Londen koesterde, heerschte onder deze zelfde „Ouwe Wijven" een ware paniek- zij voorspelden met de grootste zekerheid, dat de toevloed van allerlei volk naar Hyde-Park pest en zedenbederf over Londen zou brengen en dat het land verloren