312

HET MEERSCHUIM,

Het M e er s c hui m?

Het rooken van tabak uit pijpen van meerschuim is in den laatsten tijd ten gevolge van het gebruik van sigaren en sigaretten, veel zeldzamer dan vroeger; maar toch wordt de meerschuimen kop nog door vele rookers in eere gehouden en vooral in het Oosten is de liefhebberij voor kunstig bewerkte meerschuimen koppen nog niet verdwenen. Daarom is het meerschuim dan ook nog lang geen stof zonder waarde; integendeel is het nog altijd de grondstof eener belangrijke industrie en een bespreking van natuurhistorisch, technisch en industrieel standpunt ten volle waard.

Het mineraal draagt in verschillende talen ongeveer denzelfden naam: in het fransch »écume de mer«, in het engelssh »seafoam« en in het italiaansch »schiuma del mare«; volgens sommigen zou die naam zijn afgeleid van het woord »myrsen«, zoo als het in KleinAzie genoemd wordt; wij gelooven veeleer dat de naam ontstaan is uit de eigenschappen der stof, de witte kleur, de geringe! zwaarte en het zachte en vettige bij de aanraking, hetgeen alles aan het schuim der zee deed denken, te meer daar de stof, toen zij het eerst in Europa bekend werd, als een voortbrengsel der zee beschouwd werd. Wanneer het meerschuim als ruwe grondstof in onze streken komt, heeft het niet meer zijn natuurlijke geaardheid, maar dan heeft het reeds verschillende bewerkingen ondergaan, en dat is de reden waarom men zoo zelden echt meerschuim in mineralenverzamelingen vindt.

De kenmerken van het meerschuim, zoo als het gevonden wordt, zijn de volgende: het is wit, ook wel met een gele, roode of grauwe nuance, ondoorzichtig en zacht; het is weeker dan kalkspaat, harder dan gips en kleeft sterk aan de tong, omdat het zeer poreus is en het water gemakkelijk opzuigt; in het water verliest het zijn vasten vorm en vormt het een deeg.

Waarschijnlijk is het den meesten onzer lezers onbekend, dat het meerschuim bijna uitsluitend gevonden wordt in een kleine streek van Klein-Azie, dicht bij Eskischehr, waar het sedert eeuwen op hoogst eenvoudige wijze uit de aarde gegraven wordt. Reeds uit de verte zijn de meerschuimgroeven zichtbaar door de hoopen aarde, waarvan elke schacht omgeven is; bij honderden verheffen zich de gele heuvels boven den grauw-groenen bodem, als groote molshoopen op een slecht onderhouden grasveld. De meeste zijn verlaten, maarin vele wordt nog gewerkt. De wijze, waarop dat geschiedt, is vol-

1) Prometheus, 23 Januari 1907.