328

REDEVOERING VAN DERNBURG OVER HET BELANG

brengen om eveneens aan den arbeid te gaan om zich dezelfde zaken te kunnen verschaffen.

De //Mededeelingen van de Oost-Zwitsersche geographische en handelsvereeniging" bevatten onlangs een bericht van een onderzoekingsreiziger over den invloed van den Ugandaspoorweg op de inboorlingen in het gebied, dat aan Duitsch Oost-Afrika grenst. Die reiziger was tien jaar geleden, vóór den bouw van den spoorweg, in dezelfde streek geweest en kon alzoo de toestanden vergelijken. En hij schrijft, ten hoogste verbaasd te zijn geweest over de groote veranderingen, die de spoorweg overal bij de bergvolken in het binnenland ten gevolge gehad had. Vroeger wilde stammen woonden nu vreedzaam en kalm, hielden zich met arbeid bezig en begonnen reeds engelsch te spreken. Tien jaar geleden had men geen andere werkkrachten dan indische koeli's, die 28 francs per maand kostten, nu kon men voor 7 a 10 francs 'smaands negers verkrijgen. Hiermede deed men reeds bij den bouw der laatste secties van den spoorweg zijn voordeel, want in 1904 waren 2342 van de 5115 en in 1905 zelfs 3175 van de 4286 werklieden negers uit het land zelf. Rooftochten, die vroeger in dit gebied aan de orde van den dag waren, zijn sedert den bouw van den spoorweg onmogelijk geworden, terwijl de landbouw zoozeer is toegenomen, dat de waarde van den uitvoer van graan, aardappelen en boonen sedert 1903 verdubbeld of verdrievoudigd is.

De techniek is de machtigste bondgenoot bij het koloniseeren. Met boortoestellen en windmotors zullen wij van het groote nu waterarme duitsche Zuidwest-Afrika een land maken even bloeiend als de engelsche Kaapkolonie, die eveneens aanvankelijk waterarm was en wegens de mindere hoogte der techniek een eeuw noodig gehad heeft om dat bezwaar te boven te komen. Wijders zullen onze electrotechnikers de waterloopen met sterk verval in den dienst der nijverheid stellen. Ja, zelfs zal in deze streken de zonnewarmte even goed als in Californië tot het drijven van motoren kunnen worden gebezigd. Ten slotte zullen onze geologen in den schoot der aarde nu nog onbekende schatten ontdekken en daardoor aan een groot aantal lieden