aan comfort kan bieden, bij minimum bedienmgs- en onderhoudskosten. Terecht zal men opmerken, dat in groote steden de grondprijzen van dien aard zijn, dat de grond voor zulk een huis, dat een grooter oppervlak zal hebben dan een huis met verdiepingen, tenslotte meer zou kosten dan het eigenlijke huis Dit zij toegegeven. In de onmiddellijke nabijheid der groote steden is echter wel bouwterrein te vinden, dat zulk een bouwwijze economisch uitvoerbaar maakt. Tram of bus zorgen voor goede en geregelde verbindingen, en het leven in zulke kleine gemeenten kan in de meeste gevallen nog eenvoudiger en goed. kooper zijn dan in de stad.

HEEMSCHUT-ACTIE.

In de eerste helft van Juni heeft de Bond Heemschut te 's-Hertogenbosch zijn algemeene vergadering gehouden. De voorzitter, Mr. J. A. van Sonsbeek, wees in zijn openingsrede op de „vijanden" die Heemschut tegenover zich ziet In de eerste plaats moeten de beschutters van Nederlands schoon steeds weer te velde trekken tegen datgene wat met een algemeen woord als de Techniek is aan te duiden. De techniek bedekt met zand — dat notabene van de Puntige duinen of de ongerepte heidegronden wordt weggehaald — de frissche groene weiden, waar het Hollandsche landschap een lust der oogen is, omdat de toenemende bevolking der steden nieuwe bouwcomplexen verlangt; in haar naam worden smalle kronkelende wegen, door het voorgeslacht met zorg beplant, ter wille van het snelverkeer in koele rechte betonbanen veranderd, dikwijls zonder dat eerst ernstig wordt overwogen, of het opk niet anders zou kunnen, of de weg niet elders gelegd of door paden buiten de boomen tot grooter capaciteit gebracht kan worden, zoodat een geliefde wandelweg behouden of een fraaie doorkijk gespaard had kunnen worden. En als het dan met anders kan, omdat een andere tijd nu eenmaal andere eischen stelt dan moest men toch dien grooten nieuwen verkeersweg althans aan zijn doel van snelverkeer doen beantwoorden; maar neen dan wordt verzuimd, maatregelen tegen lintbebouwing te nemen en er rijzen, zooals aan den nieuwen weg tusschen Naarden en Baarn, links en rechts huizen en huisjes, met elk een pad, dat op den grooten weg uitmondt, en men blijft in gebreke, de bebouwing zoodanig te ordenen en aan te passen aan het nieuwe schoon, dat ook een breedere zelfs boomlooze weg door verkregen vergezichten kan scheppen. Het is echter niet alleen de techniek, maar het zijn ook de winzucht en het vandalisme, waartegen Heemschut herhaaldelijk zijn actie moet richten. • •• Wordt naar andere dan commercieele doeleinden gestreefd als de ontsierende reclame in velerlei gedaante (ook Noord-Brabant gaat niet vrij uit) plotseling de aandacht afleidt naar artikelen van dagelijksch gebruik?

Is het geen vandalisme, wanneer aan de rietkragen van onze mooie meren en plassen, wellicht uit ondoordachtheid, bij voortduring schade wordt toegebracht door zeilers en roeiers, die er hunne booten nestelen?

Spr. wilde het bij deze enkele voorbeelden laten. Het zou echter ondankbaar zijn, niet te erkennen, dat toch reeds ontzaggelijk veel door medestanders is bereikt, dat het leger van hen die behoud en vermeerdering van het schoone en merkwaardige in stad en land voorstaan, dagelijks groei, en dat te dien aanzien rijks- en stadsregeeringen sinds lang hun moreelen en geldelijken steun verleenen. Maar men moet toch ook bij voortduring op versterking van de schare der goedgezinden bedacht blijven, men moet propaganda voor de Heemschut-gedachte blijven voeren, in het bijzonder onder de jeugdige personen de liefde voor het schoone opkweeken.

Naast de vele bestaande vereenigingen, welke de Heemschutgedachte verbreiden en in daden omzetten, zijn enkele nieuwe ontstaan, zooals: het Limburgsen Landschap, dat in het Zuiden de taak van de Vereeniging voor Natuurmonumenten zal helpen verlichten; de Stichting Menno van Coehoorn, welke voor het behoud van oude historisch en aesthetisch interessante vestingwerken zal gaan strijden.

WEEKSTATEN

VAN 1 TOT 14 JULI.

De Heer A. Kool heeft voor de afdeeling Utrecht van de S.S.R. een lezing gehouden over „Wendingen in de bouwkunst" en kwam op het einde zijner beschouwing tot de conclusie dat wij momenteel feitelijk beter van woelingen dan van wendingen in de architectuur kunnen spreken. Het is waarlijk nog niet lang geleden dat, met opgeblazen zeilen, het Amsterdamsch galjoen de zee invoer, de boorden behangen met doorgezaagde tonnen en op de boeg in groote, gouden (overigens moeilijk-leesbare) letters het trotsche „Wendingen . De radicale fout school in de koers van 't schip die werd verkondigd in zijn eigen naam; men had zich rucksichtlos gewend, het goede vaarwater verlaten en schoot met veel muziek en feest aan boord — de klippen op. ... j De gouden schitterletters „Wendingen verblinden ons niet meer en met veel schrik staan nu zeer velen naar de woeling van de zee te zien. Er komt verheugendveel bezinning; men ziet: „moderne" menschen zijn niet grundverschieden van de „oude"; het geloof breekt door: de nieuwe bouwkunst zal geleidelijk groeien uit de oude, enz.

Van wendingen tot woelingen, zegt de Heer Kool; dat is een grondig verschil van inzicht, een nieuwe kijk op het architectonisch gebeuren om ons heen; misschien houdt het het teeken in, dat de crisis haar hoogtepunt bereikt heeft en dat evenwichtiger tijden komen gaan.

DE DAGELIJKSCHE OPZICHTER.

Het materiaal voor den werkmanenden kunstenaar beiden

P. C. SMIT & Co. - KEIZERSGRACHT 194

AMSTERDAM

392