90

WAT ZIJN KOMETEN?

Neemt men daarentegen aan, dat alle steenen zich tot een kern in het zwaartepunt vereenigd hebben, dan beschrijft een steen daarbuiten eveneens eene ellips; maar nu is het zwaartepunt van de kern een brandpunt dezer ellips.

In de werkelijkheid zal de toestand tusschen de hier beschouwde uiterste gevallen in liggen; elke steen beschrijft om het zwaartepunt eene ongeveer ellipsvormige baan en het zwaartepunt van den steenhoop zal ergens tusschen het middelpunt en een brandpunt dezer ellipsvormige baan gelegen zijn.

Zulke steenhoopen zwerven gewoonlijk ongestoord en ongezien door de wereldruimte, en slechts die enkele daarvan die de zon en de aarde dicht naderen, worden voor ons als kometen zichtbaar.1

Wanneer een komeet op grooten afstand ontdekt wordt, ziet ze er nevelig uit, rond en zonder staart, in het midden verdicht, naar buiten ijler en zonder bepaald aan te geven middellijn, derhalve volkomen als een bolvormige sterrenhoop of een groep van zich tengevolge van hunne onderlinge aantrekking om elkander heen bewegende zandkorrels, die wel in staat zijn het zonlicht terug te kaatsen, maar toch elk voor zich niet zichtbaar zijn. Een analoog geval doet zich voor met Praesepe, de „Krib", in het sterrenbeeld de Kreeft. Dit is een sterrenhoop die geen enkele ster bevat welke helderder is dan de zevende grootte, een sterrenhoop dus waarvan geen enkele ster afzonderlijk zichtbaar is voor het ongewapend oog, maar die in haar geheel als vrij heldere vlek onmiddellijk de aandacht trekt.

De middellijn van een komeet, die zich nog slechts als een ronde, wazige vlek vertoont, kan niet nauwkeurig bijv. in seconden genieten worden. Men schat ze derhalve met verwaarloozing der buitenste zeer ijle deelen, ruw in boogminuten. Deze schatting levert met den berekenden afstand de werkelijke grootte-orde. Vaak heeft men de schijnbare

1) In tegenstelling met de meening van den schrijver, geven de meeste der latere onderzoekingen als uitkomst dat de kometen „van huis uit" tot ons zonnestelsel behooren en dus niet uit de interstellaire ruimte tot ons komen . Vert.