276

GEORGES SOREL EN HET SYNDICALISTISCH

groot vertoonen en omdat de vrees voor revolutionaire gewelddaden zal worden onderhouden, zal de scheuring volkomen blijven {la scission sera parfaite).«.

Zoodat, terwijl de klassenstrijd aller verbeelding in beslag neemt (la scission parfaite beteekent dat iedere klasse de andere zal beschouwen als een onverzoenlijke, laaghartige vijand), ,/de beschaving niet zal dreigen te bezwijken onder de gevolgen van „uitspattingen van dierlijke wreedheid".

Zoo loopt de apostel van proletarisch geweld vooruit op de „tegenwerping welke men dikwijls den revolutionairen maakt."

Deze aantrekkelijke neiging om hinderpalen licht te tellen en om, zelfs in oogenblikken van hcftigen partijstrijd, zich steeds gereed te toonen om het iedereen naar te zin te maken, is zeker een der meest bewonderenswaardige eigenaardigheden van den pragmatischen geest, zelfs, waar deze niet officieel geconstateerd wordt.

Doch hoe klein de juiste dosis geweld dan ook wezen moge, Sorel bezweert het proletariaat, om geweld toe te passen in het belang van het syndicalistisch droombeeld en van de komst van cle nieuwe menschheid, waarbij hij naar het schijnt over het hoofd ziet, dat de arbeiders, wanneer zij eens begrepen hebben, dat het hier slechts een droombeeld betreft, wel eens zouden kunnen weigeren om geweld of iets wat daarnaar zweemt, ten bate van zoo iets te verspillen.

Want er is een tweede humoristisch element in deze zaak en dat is, dat de Réflections sur la violence het eerst het licht zagen in een der voornaamste van cle tijdschriften die zich ten doel stellen de werklieden te onderrichten en te organiseeren.

' Sorel's geloof in de macht van zijn droombeeld is zoo volkomen, dat hij niet kan nalaten te verklaren dat het een droombeeld is, juist aan diezelfde lieden, van wie geeischt wordt te gelooven, dat het er geen zijn zou !

Sorel's schrander en aan verbeeldingskracht rijk brein heeft zich in het bijzonder bezig gehouden met cle „lessen