HEDÉNDAAGSCHE SPAANSCHE ROMANSCHRIJVERS.

453

slechts dienen om het ras te doen voortbestaan, maar in ieder opzicht de minderen zijn van de vrouw.

Niet, dat er vroeger ook geen boeken geschreven zijn, die verdoemenswaardig waren in het oog van de kerk en van het conservatisme van het oude Spanje, maar het opmerkelijke is, dat de zooeven genoemde schrijvers thans de populairste zijn, dat hunne boeken bij duizenden worden gedrukt en in vele uitgaven verschijnen.

Ook als wij de vertaalde werken van niet Spaansche schrijvers buiten beschouwing laten, is de oogst van romans en novellen tegenwoordig zoo groot, dat wij onmogelijk meer kunnen doen dan kortelijk verwijzen naar de boeken, die in het eigen land den meesten naam en ook daar buiten groote bekendheid hebben.

Bij eene beschouwing der moderne Spaansche romanschrijvers kunnen wij de namen van Fernan Caballero en Trueba niet noemen, zonder verdacht te worden van eene neiging om ons in de oude geschiedenis te verdiepen; toch mogen wij deze schrijvers niet voorbijgaan, omdat ten minste de eerstgenoemde den modernen roman in. het leven heeft geroepen; iets zoo geheel anders als de producten van het groot letterkundig verleden van Spanje, toen dit land den toon aangaf en de maatstaf was voor de overige Europeesche landen.

Zonder diep in de geschiedenis van het land te willen doordringen, moeten wij toch even in herinnering brengen, dat het bij het dagen der negentiende eeuw gezonken was in een afgrond van onwetendheid, zorgvuldig gekoesterd door de bestuurders, en dat er gedurende den geheelen vrijheidsoorlog niets te wachten was op het gebied der letterkunde, omdat het volk geheel in beslag genomen werd door het werk dat voor hen lag, hun land van de gehate invallers te zuiveren. Hetzelfde geldt voor de rampspoedige regeering van Ferdinand VII; deze koning heeft maar één goed ding gedaan voor zijn volk, namelijk het verbannen op groote schaal van alle verlichte Spanjaarden naar het buitenland, waar zij te midden van vrije volkeren leefden en hun land met de oogen van een buitenlander leerden beschouwen.