172

SCHEEPSMACHINES.

jager Tartar die 39 knoopen (13 uur in het uur!) loopt, en zonder turbines ware dit onmogelijk geweest; maar als hierdoor alle natiën gedwongen worden om hunne oorlogschepen door nieuwe sneller loopende te vervangen en hiertoe reusachtige sommen te besteden, dan vraagt men zich te vergeefs af, welk groot voordeel tegenover deze groote uitgave staat, al kan ook geenszins ontkend worden dat de nationale veiligheid de groote uitgave eischt.

Eéne reden zou er alleen kunnen zijn, waarom men met de vervanging van schepen met zuigerstang-machines door schepen met turbines niet zoo'n groote haast zou moeten maken ; het feit namelijk, dat de zegepraal van de turbine wel eens van korten duur zou kunnen zijn, omdat een andere machine, de petroleummotor,1 zich gereed maakt om aan de turbine den zegepalm te ontworstelen en misschien in 't algemeen op de schepen, ten minste op oorlogschepen, de stoommachines te vervangen.

Voor de kleinere vaartuigen is het pleit al reeds beslist. Een steeds toenemend aantal kleine schepen, misschien zal men reeds van tienduizenden kunnen spreken, zoowel visschersvaartuigen van alle natiën op de Noordzee als veeren vrachtschuiten — de laatste in grooten getale op onze binnenlandsche wateren waar het jaagpaard langzamerhand een zeldzaamheid wordt — zijn van petroleummotoren, voor het grootste gedeelte van Dieselmotoren2 voorzien.

En er is reden te over voor deze voorkeur.

Terwijl, zooals wij boven vermeldden, met de nieuwste zuigerstangmachines een nuttig effect van 13,5 pet. verkre-

1) Onder petroleummotor wordt hier een motor verstaan, waarvoor zivare gezuiverde petroleum gebruikt wordt.

2) De motor van Diesel, een 15 jaar geleden uitgevonden, onderscheidt zich van vroeger uitgevonden motors o.a. daardoor, dat de tot gas verhitte en met dampkringslucht vermengde petroleum niet door electriciteit ontstoken wordt, maar door zwaren druk en daardoor teweeggebrachte hooge temperatuur van zelf ontvlamt. De hiertoe noodige temperatuur is 700° a 800° en wordt verkregen door een druk die soms tot 50 kilogram per vierkanten centimeter moet worden opgevoerd.