TOEPASSING VAN MIDDELPUNTVLIEDENDE KRACHT.

475

De wanden van zulke buizen of van de daarmede in vorm overeenkomende holle palen bestaan dan uit cylinders (soms afgeknotte kegels) van ijzeren staven, die door ijzerdraad op den vereischten afstand in den vereischten vorm gehouden worden en zoowel aan de binnen- als aan de buitenzijde met beton zijn omkleed. Wil men deze buizen gieten, dan stelt men deze ijzeren cylinders in vormen en giet er daarna het beton in. Aan deze wijze van werken is het bezwaar verbonden, dat de zwaarste deeltjes van het betonmengsel eene neiging hebben naar beneden te zinken en verder dat de betonmassa door den geringen druk niet heel dicht wordt. Hierin door stampen te voorzien is zeer moeielijk als de buiswanden niet zeer dik zijn, terwijl stampen daarbij zeer onregelmatig werkt. Aan persen onder een aantal atmosfeeren zijn ook weder bezwaren verbonden. Daarom was het een ware uitkomst, een groote stap voorwaarts, toen men op het denkbeeld kwam buizen van gewapend beton door toepassing van middelpuntvliedende kracht te maken, zooals zulks thans geschiedt in de Deutsche Schleuderröhrenwerke te Meissen in Saksen en in de verschillende fabrieken elders, die van de eigenaars dezer fabriek het recht verworven hebben om hunne uitvinding toe te passen.

De inrichting is hoogst eenvoudig en niet zeer kostbaar, zoodat het, als men groote hoeveelheden buizen, enz. noodig heeft, aanbeveling zou verdienen ze te vervaardigen ter plaatse waar ze moeten gebruikt worden, in plaats ze van de Meissener fabriek aan te voeren.

De ijzerdraadcylinders, die door speciale machines gemaakt worden, bestaan uit ijzeren staven van l vierk. millimeter doorsnede, saamverbonden door spiralen van ijzerdraad aan den buiten- en binnenkant er om heen, die door dun ijzerdraad met de verschillende ijzeren staven verbonden zijn.

De houten met plaatijzer bekleede vormen, waarin de buizen gegoten worden, bestaan uit twee halve cylinders die men na het inbrengen van het ijzer tot een geheel verbindt. Om de ijzeren cylinders op hun plaats te brengen en te houden, bindt men ze vast aan de uitstekende staafjes van kraagstukken van gewapend beton, die juist in de vormen passen en dus later deel uitmaken van bet buitengedeelte van den buiswand. Is op deze wijze de ijzercylinder op zijn plaats in den vorm gebracht en zijn de twee helften van den vorm aan elkander verbonden, dan wordt de vorm met verdund beton gevuld. Dit beton bestaat uit cement, zand en grint of steengruis, waarbij tot vermeerdering van den samenhang wat slakkenwol of asbest gevoegd is. De verdunning moet natuurlijk zoo geregeld worden, dat het water den inhoud van de latere buis en de vaste specie den