KORTE MEDEDEELINGEN.

145

bedekt is, die vroeger in de tuin van het Luxembourg stond, maar die men nu in het museum zelf geplaatst heeft. Ongetwijfeld heeft men op verlangen van Rodin zo angstvallig op 't brons de souvenirs van de Parijse mussen laten zitten.

Verderop vliegen de duiven — de duivetil is vlak bij — om de Denker. Rodin houdt biezonder veel van dieren. In een vijvertje zwemmen ook zwanen. Terwijl wij naderbij komen, rekt één van hen zijn hals uit en blaast van woede. En toen ik zei dat die vogels wel mooi waren, maar van niets begrip hadden, antwoordde Rodin: «Zij hebben begrip van lijnen, en dat is genoeg!«

Daarna zeide hij: „Kom ook mijn tekeningen eens zien. Ik heb er een paar honderd verzameld in dat huis dat U onder aan dat heuveltje ziet. 't Is een oud washok dat ik in een museum heb veranderd.

We gaan door een groen weggetje naar beneden en het museum binnen. Op de eerste verdieping staan de schetsen in klei. Ik herken de Burgers van Calais, ontvleesd en verheven, de Ugolino, die op handen en voeten, door de honger tot de staat van een dier terug is gekeerd, maar die toch zijn hongerige kaken afwendt van het vreselike maal dat hem wordt aangeboden; voorbijgaande zie ik nog La Méditation, die zonder armen of benen voor wordt gesteld, omdat zij de vijandin is van alle handeling; verder de menselike ziel, voorgesteld als een centaur, gefolterd door de zinnelikheid, met armen die wanhopig naar 't onmogelike zijn uitgestrekt, en andere meesterwerken, altijd weer andere.

Op de bovenste verdieping is de zaal van de tekeningen. In witte lijsten staan ze op lessenaars of hangen tegen de muur, ... ze slingeren op de grond, liggen op elkaar. .. 't is een toevloed die om de bezoeker opstijgt en hem duizelig maakt.

't Zijn vreemde werken, die op grote tentoonstellingen 't enthousiasme van den een en de hilariteit van den andere opwekken. Rodin neemt er een uit en toont me die. 't Is een vrouwefiguur, die met het hoofd naar beneden, uit de hemel komt naar een slapend kind. Op een hoek van het papier was gekrabbeld: Schutsengel. Terwijl ik bezig ben de triomferende vormen van die forse gestalte te bewonderen, draait Rodin het blad in mijn handen om: „Dat kan je ook van de andere kant bekijken... Dan is het een vrouw die haar hoofd oplicht... Het kind wordt een soort wolk in de hemel... als in een droom".

Dat is zo, zeide ik; maar in die zin is het niet meer de Schutsengel: dan is het de Hoop op 't Moederschap".

Mijn gastheer laat mij ook nog andere onderwerpen zien: rompen die zich uitrekken, gekromde ruggegraten, om elkaar heen gestrengelde lichamen: alles één woedende hartstocht.

Alles is snel getekend, en zo maar er opgegooid. Hij gebruikt W. B, III, 1906. 10