HET BINNENSTE DER AARDE.

265

bergen. De voornaamste arbeid, waarmee de geologen zich tot nog toe hebben bezig gehouden, heeft bestaan in de bepaling van het verschil tusschen de aardlagen, in het onderzoek van haar vorm en rangschikking en van de chronologische volgorde, waarin zij zijn afgezet; bewonderenswaardig is de zekerheid, waarmee men uit de studie der oppervlakkige lagen kennis kan verkrijgen omtrent grooter diepte; men kan in het inwendige der aardkorst de geologische lagen volgen, die in elkaar doordringen en op elk punt van den bol de volgorde en de dikte bepalen der lagen, die men er zou ontmoeten als men er een put boorde. Dagelijks kunnen wij getuigen zijn van de toepassing dier wetenschap bij hydrologische of mijnbouwkundige onderzoekingen ; maar al die wetenschap houdt op bij het graniet: Welke is de dikte van die oudste laag? Wat is er onder? De palaeontologie zwijgt en de petrographie leert ons hier al even weinig.

De studie van het aardmagnetisme is een wetenschap, die nog in haar kindsheid verkeert; zij bepaalt zich tot nog toe bij de bepaling der magnetische constanten op elk punt van den aardbol en reeds is het haar gelukt inzinkingen aan te toonen die den geologen zeker nog lang onbekend gebleven zouden zijn. De dag zal eenmaal aanbreken, waarop men in staat zal zijn te bepalen welk deel van de verschijnselen van het aardmagnetisme toegeschreven moet worden aan electrische aardstroomen en wat aan het eigen magnetisme der rotsen; dan zal men ook met vrucht het magnetisme der dieper gelegen lagen kunnen bestudeeren en de oppervlakken bepalen, waarvan de kromme lijnen op onze magnetische kaarten alleen de buitenste grenzen zijn. Onze kennis der aardlagen zal daardoor zeker vermeerderen, maar niemand kan nu nog zeggen of wij langs dezen weg in staat zullen zijn iets te weten te komen omtrent de metaalmassa's, die, naar wij veronderstellen, verborgen liggen onder de korst van den bol, dien wij bewonen.

Zoo de magneetnaald ons tot nog toe niet veel geleerd heeft omtrent de diepere gedeelten van onzen aardbol, de thermometer daarentegen geeft ons inlichtingen van het hoogste gewicht: zoo als men weet verandert de tempera-