PALAIS DES NATIONS TE GENÈVE.

fabricatie meer efficiënt dan de eenvoudige dingen die de natuur ons verschaft. Die zijn maar onberekenbaar. Daarom ook zijn machines, die geen captie maken en geen eigen wil of voorkeur hebben, bruikbaarder in ons productie-systeem dan menschen met een hart en een persoonlijk inzicht.

En daarom tenslotte, gaan wij ook niet langer uit van den persoonlijken mensch, van het eigen-geaarde gezin of van het type van een volksaard, maar baseeren wij ons uitsluitend op de statistieken en coëfficiënten, waarmede wij ons de kennis van de gemiddelde ustensiliën verschaften, van den gemiddelden mensch, dien wij ons als norm hebben gesteld. En wij leerden ook inzien, dat wij onvolmaakter zijn, naarmate wij ons aan dien norm nog zouden willen onttrekken. Tenslotte hebben wij immers onze commissies met hun conclusies!

LE PALAIS DES NATIONS.

Bij den bouw van het paleis van den Volkenbond te Genève (architekten: Nénot, Flegenheimer, Broggi, Vaccaro, Franzi, Lefèvre en Vago; een comité van architekten dus), heeft men zich natuurlijk op het boven omschreven, onnatuurlijke standpunt gesteld. Alleen daar bij dien bouw was decorum nog onontbeerlijk. 1 )e bouwcommissie uit de députés besliste zulks. De technici, de „wezentlijken" onzer cultuur, laakten zulks. Dat is alles heel verklaarbaar en óók, dat men daarvoor het gemiddelde, het compromis zocht. De afbeeldingen toonen zulks zeer duidelijk.

Het „plan schématique" geeft ons een beeld van het commissie-programma; het „plan d'ensemble" zouden

we de projectie kunnen noemen van het commissievernuft, en de aanzichten van de werkelijkheid, het commissie-decorum. Technische bizonderheden zijn dan nog slechts van belang, om ons behaaglijk te gevoelen over het bereikbare, dat een dergelijke top-prestatie biedt. Een officieele film van onze mechanische cultuur. Want bedenkt U wel: het aantal bureaux en zalen bedraagt ongeveer 430.

In „La Technique des Travaux", waaruit wij de afbeeldingen overnamen, lezen we: „L'impression générale qui se dégage du secrétariat est une impression de confort étudié, de logique, de calme et de grandeur." Er zijn meerdere zalen die plaats bieden voor 700 personen. De salie des assemblées kan 2000 personen bevatten en natuurlijk: „elle est dotée de toutes les installations les plus modernes quant au chauffage, éclairage, conditionnement d'air, diffusion, retransmission des discours, téléphone, etc. etc. etc." „La salie est précédee d'un vaste hall de 56 m. de longeur et de 12 m. de largeur, qui donne accès a la terrasse et au perron majestueux descendant vers le pare. Le perron mesure 74 m. de largeur et 15 m. de profondeur". Enzoovoort...

We vergaten nog op te merken dat de zaal voor de assemblées 41 bij 42 M. meet en 20 M. hoog is. De bibliotheek kan 1.000.000 deelen bevatten op 45 K.M. stalen rekken. De electrische installatie heeft o.a. over de 3.000 schakelaars, om maar iets te noemen. De gevels hebben een totale lengte van 1.800 M. en er zijn 1 5 hoofd- en 1 2 bij-ingangen. De bouwtijd heeft meer dan 4 jaren gevraagd, ofschoon er dagen waren dat er meer dan 800 mannen werkten. Probleem: hoe zou zulks bij den bouw van een volgend paleis tot 2 jaar

66