HET MECHANISME VAN DEN BLOEDSOMLOOP

prikkel, zooals druk of uitrekking, eigenaardige vormveranderingen op in het capillaire stelsel: kluwenvorming, verwijdingen en uitzakkingen, ja zelfs verdichtingen en bloeduitstortingen. Deze veranderingen zijn zóó teekenend en verloopen zóó regelmatig, dat zij zelfs bij het herkennen van bepaalde ziektetoestanden, bij de vaststelling van chronische afwijkingen behulpzaam kunnen zijn. Afwijkingen van den normalen capillairen vorm worden overigens waargenomen, wanneer de ontwikkeling van het organisme op lichamelijk en psychisch gebied door een of anderen invloed gestoord is; men kan daardoor op deze wijze tot op zekeren graad ook omtrent den algemeenen toestand als ook omtrent bepaalde psychische gedragswijzen uitsluitsel bekomen. De methode, die dit doel nastreeft, noemt men „capillairmicroscopie". Zij wordt zoodanig toegepast, dat het betrokken huidgedeelte, bijvoorbeeld de omgeslagen onderlip voor dat doel met een druppel cederolie wordt bedekt, door een kunstlichtbron wordt beschenen en met een speciaal geconstrueerden „capillairmicroscoop" wordt beschouwd. Een zeer indrukwekkend beeld biedt zich dan den toeschouwer; in rhythmische rukken, overeenkomend met den polsslag, ziet hij de roode bloedlichaampjes, die slechts iets kleiner zijn dan de doorsnee der capillairen, zich door het netwerk van de fijnste kanalen heen wringen.

Dat dit netwerk reeds onder normale omstandigheden aan het stroomen van het bloed belangrijken weerstand biedt, is zonder meer zeer goed te begrijpen; er behoort een geweldige kracht toe, om de bloedvloeistof door de ontzaglijk vertakte mazen van de nauwe buisjes te drijven. Noodlottig wordt de weerstand voor den stroom in een netwerk, wanneer dit door een der genoemde schadelijke invloeden in zijn hoedanigheid wordt gewijzigd. Dan zullen als natuurlijke gevolgen stuwingen en bloeddrukverhooging intreden en het overbelaste hart wordt ziek.

Doch zooals de natuur er steeds in wijs beleid op bedacht is, schadelijke uitwerkingen te voorkomen, zoo heeft zij ook hier deugdelijke maatregelen getroffen, om de gevaren, die den bloedsomloop door een ziekelijk veranderd capillair stelsel bedreigen, te ontgaan. Er is namelijk gebleken, dat voor het overgaan in het capillaire stelsel, dwarsverbindingen