HET KANKERVRAAGSTUK

organisme maligne doen ontaarden. Als zoodanig spelen talrijke chemische substanties een bijzonder belangrijke rol. Vele onderzoekingen, bij menschen en dieren gedurende de laatste twintig jaren verricht, hebben aangetoond, dat speciaal de zuiver verkregen teerproducten, zooals die met hoog kookpunt, evenals de koolwaterstoffen, zooals de benzpyrenen en de dibenzanthracenen, met andere chemische substanties sterke carcinoom bevorderende eigenschappen bezitten. Met dergelijke stoffen kunnen bij zoogdieren en ook bij vogels gezwellen verwekt worden. Bij de laatsten was het mogelijk, ze door een celvrij, in het filtraat voorkomend agens over te brengen.

Voor de medewerking van een virus bij het ontstaan van deze gezwellen pleit de waarneming, dat een tumor, door een teerproduct bij een kip ontstaan, bij fazanten antilichamen kan doen optreden, die het virus van een spontaan ontstanen Rous-carcinoom kunnen neutraliseeren. Ook door konijnen worden na inenting met het filtraat van een dibenzanthraceentumor antigenen gevormd, die eveneens het virus van andere filtreerbare hoendergezwellen kunnen neutraliseeren. Derhalve bestaan er tusschen de kunstmatig verwekte tumoren en de spontaan optredende virustumoren bij hoenderen nauwe betrekkingen, die wijzen op een gelijke oorzaak voor beide soorten.

De aard en de wijze, waarop de chemische stoffen hun invloed uitoefenen bij het veranderen van normale in boosaardige cellen, blijven evenwel ten slotte nog in duister gehuld; gedeeltelijk kan men aannemen, dat de chemische prikkels slechts den bodem prepareeren voor het ontstaan van den kanker door den invloed van een nog onbekenden prikkel (virus), voor een ander deel toch ook, dat chemische substanties als onmiddellijke oorzaak kunnen optreden. Hier zullen wij dus te doen hebben met een chemische of mechanische wijziging van de celkern of een beschadiging van het geheele kerndeelingsmechanisme, die zich uiten in een atypischen groei der cellen, waarvan het eindproduct het maligne gezwel is.

De polycyclische, aromatische koolwaterstoffen werken bijzonder sterk kanker verwekkend. Tot deze substanties