DE GROOTE NIEUWE VOLKSVERHUIZING

aangesloten, zijn tot dusver geen stappen in die richting gedaan. De Bond vreest blijkbaar eenige actie met betrekking tot de Duitsche vluchtelingen te ondernemen, die den terugkeer van de Nazi-Regeering naar Genève zou kunnen belemmeren.

Ondanks al deze moeilijkheden vond een betrekkelijk groot aantal van de Duitsche vluchtelingen in een korten tijd toevluchtsoorden, tijdelijk of permanent. Verschillende Joodsche organisaties stelden grootere fondsen tot hun beschikking dan het Nansen-bureau ooit had bezeten, en natuurlijk werden de vele gedistingeerde wetenschappelijke mannen, geleerden, letterkundigen, musici en kunstenaars onder hen overal verwelkomd als een waardevolle aanwinst.

De stroom van de groote volksverhuizing zal waarschijnlijk eerder aanzwellen dan opdrogen. In Duitschland bijv. worden de maatregelen, die de Joden uit het ambtelijke leven verdrijven, met kracht voortgezet. Uitsluiting van scholen en universiteiten, van het „Arbeitsfront" (de Nazi-arbeidsorganisatie) en van de „Rijksorganisatie" (waarvan het lidmaatschap verplicht is voor allen, die wenschen handel te drijven) snijdt bijna elke mogelijkheid af om in het levensonderhoud te voorzien. Voor de jonge Joden is er geen hoop. Binnenkort zullen ongeveer tweehonderdduizend (of meer) Duitschland moeten verlaten of van honger omkomen. En er is gevaar, dat andere dictaturen het Duitsche voorbeeld te baat zullen nemen om hun Joden of andere rasminderheden en natuurlijk ook hun politieke tegenstanders kwijt te raken.

Om aan de nieuwe moeilijkheden het hoofd te bieden zullen Joodsche en andere particuliere vereenigingen ontstaan zooals dat reeds het geval was bij de bestaande moeilijkheden. Maar het feit is, dat massa-emigratie en massa-vestiging met goed gevolg alleen kan ondernomen worden als deel van een algemeen streven om een algemeene pacificatie van Europa te verzekeren. Het probleem, waarvoor men staat, is er een van internationale politiek. Als zoodanig zou het moeten worden ter hand genomen door een gezaghebbende internationale instelling — en gelukkig bestaat er nog een in den vorm van het Nansen-bureau van den Volkenbond. Deze instelling van den Bond heeft ervaring gehad in be-