FOTOGRAFISCH ONDERZOEK VAN DEN HEMEL

1928 door Prof. Guthnick, den directeur der Berlijnsche Sterrenwacht, een plan ontworpen, dat voor Duitschland de mogelijkheid opent, met Amerika in dit opzicht te concurreeren. Dit laatste land bezit in de sedert tientallen jaren aangegroeide platenverzameling der Harvardsterrenwacht, die tot nu 400.000 hemelfoto's telt, nauwelijks te overtreffen uitgebreid materiaal ter bestudeering van de veranderlijke sterren. Het plan van Guthnick, dat onder den naam: „photographische Ueberwachung des Himmels" bekend staat, zou de mogelijkheid openen, elke maand en van elk deel van den hemel minstens één opname te bezitten. De opnamen zouden over de drie sterrenwachten te Berlijn, Bamberg en Sonneberg verdeeld worden, waarbij aan ieder van deze sterrenwachten bepaalde hemelzönen zouden worden toebedeeld, welke ieder elke maand éénmaal gefotografeerd zouden moeten worden. Daar de opnamen der afzonderlijke stations elkaar gedeeltelijk bedekken, zou bij volledige doorvoering van het programma de geheele hemel iedere maand twee maal opgenomen worden, met uitzondering natuurlijk van de velden, waarin juist de zon staat.

Met de opnamen werd begonnen in September 1928; de Bamberger opnamen werden door den schrijver van dit opstel gedaan en hij zette het voort tot 1930. Voor de opnamen werd een speciaal objectief met zeer kleinen brandpuntsafstand gekozen, dat een zeer groot veld van den hemel bestrijkt.

Rond honderd opnamen geven den geheelen hemel van minus 30 graden declinatie tot de pool door het over elkaar heen vallen der afbeeldingen tweemaal. Daarbij hebben de opnamen een handig formaat van 16 bij 16, waarbij, zooals bekend, de sterren slechts in het midden der plaat puntvormig zijn; naarmate men den rand dichter nadert, des te meer gelijken de sterren op vliegende vogels, hetgeen evenwel voor het doel, geringe verschillen in helderheid te ontdekken, geen bezwaren heeft. Iedere opname duurt 30 minuten, alleen de Sonnebergerzöne wordt wegens de diepe ligging in het heelal een uur lang belicht. Men verkrijgt de afbeelding van sterren tot de 13e grootte. Ook de zorg voor de draaiing van het toestel overeenkomstig de draaiing van den hemel is den waar-