VOETBAL EEN OVERBLIJFSEL VAN MAGISCHE KUNST?

6l

Wat dan te denken van een schijfvormigen steen, waarvan men zou kunnen veronderstellen dat hij op de zon lijkt? Weer komen de Nieuw-Caledoniërs ons te hulp, want de toovenaars onder hen, die kwaad over de menschen willen brengen, beweren in staat te zijn, een periode van droogte te verwekken met precies zoo'n steen met een gat erin. Op het oogenblik dat de zon opgaat, houdt de toovenaar den steen in zijn hand, haalt er een brandende takkebos herhaaldelijk doorheen (blijkbaar met de bedoeling daardoor de kracht van de zon te vergrooten) en zegt:

Ik doe de zon ontbranden, opdat zij de wolken op moge

eten en ons land moge doen uitdrogen, zoodat het niets

voortbrengt. *)

De bewoners der Bank-eilanden2) verzekeren zich zonneschijn door in een boom een platten ronden steen op te hangen,3) en ook de Indiaan van Yucatan hangt een steen in een boom, met de bedoeling de zon te beletten onder te gaan.4) Ook is het gebruik van schijven om er de zon mee voor te stellen niet beperkt tot zoogenaamde wilden. De Moqui-Indianen van Arizona, die in sommige opzichten een vrij hoogen trap van beschaving bereikt hebben, spelen een symbolisch spel, dat bestaat in het wegtrappen van een gladden platten steen naar een bepaald doel;8) en in het oude Griekenland was de Paeonische afbeelding van Helios6) een kleine schijf, gedragen op een langen staf.7) Men vraagt zich onwillekeurig af, of deze wijze om de zon voor te stellen niet haar moderne tegenhangster vindt in den pannekoek van den Dinsdag voor de Vasten.

Maar wij moeten verder komen dan een platte schijf, zullen wij er in slagen het denkbeeld aannemelijk te maken van een verband tusschen vruchtbaarheid en voetbal. Te Thebe, bij het lentefeest der Daphnephoria of het dragen der

1) Moeurs et Superstitions des Néo-Calédoniens (Noumea 1900), p. 296.

2) In de Stille Zuidzee, ten N.O. van de N. Hebriden. (Vert.)

3) Sir J. G. Frazer, l.c.

4) Fancourt, History of Yucatan, p. 118.

5) J. G. Bourke, Snake Dance of the Moqui Jndians, p. 245.

6) Paeonië: een landschap in Macedonië; Helios: de zonnegod. {Vert.)

7) Jane Harrison, Myths of Greece and Rome, p. 41.