INDRÜKKEX VAN SOVJET RUSLAND.1»

E. J. DILLON.

Daar ik het grootste deel van mijn leven heb doorgebracht in Rusland, dat ik voor den laatsten keer verliet juist vóór den Wereldoorlog, was het niet meer dan natuurlijk, dat ik een sterk verlangen koesterde, om het land nog eens te bezoeken. Tweemaal had ik na de October-revolutie op het punt gestaan, daarheen terug te keeren. Den eersten keer in 1922, toen Lenin de bereidwilligheid te kennen had gegeven,, mij te zien, en de vertegenwoordigers der Sovjets in Berlijn het zóó schikten, dat ik naar Moskou zou reizen in gezelschapvan Krassin, Radek en verscheidene sterren van het nieuwe régime.

Maar aan den vooravond van mijn vertrek, vernam ik, dat Lenin ziek geworden was; ik stelde mijn reis uit, totdat hij hersteld zou zijn, en door zijn dood werd zij voor goed uitgesteld. Enkele jaren later was ik weer op het punt naar de hoofdstad te vertrekken met President Calles van Mexico, maar ditmaal werd hij ziek en weer moest de reis uitgesteld worden. Kort daarna werd ik zelf ziek, en iedere mogelijkheid om mijn wensch te vervullen, scheen verdwenen te zijn.

Den vorigen herfst echter werd mijn verlangen om naar het land terug te keeren, dat ik onder drie Tsaren gekend had, zoo sterk, dat het den grooten hinderpaal dien mijn slechte gezondheid opleverde, overwon, en ik alleen naar Leningrad en Moskou vertrok.

Mijn bezoek had geen polemisch doel en strekte evenmin om een lievelings-theorie te demonstreeren. Het feit, dat ik

1) Ontleend aan „The Contemporary Review," London, Juli 1929..