INDRUKKEN VAN SOVJET RUSLAND.

175

een schuldeischer der Sovjet-regeering ben, die bijna alles wat ik bezat, verbeurd verklaarde, nam geen plaats bij mijn berekeningen in. Ik ging om de zaken te zien, zooals zij zijn, en niet, zooals ik misschien mocht wenschen dat zij zijn moesten. Hetzij goed of kwaad, de nieuwe stand van zaken is nu eenmaal gevestigd in het land, dat eens Rusland was, maar nu de Unie der Socialistische Sovjet-Republieken is geworden, en ik ben noch geneigd, noch in staat zijn horoscoop te trekken.

De weg, dien ik koos, was over Finland, Helsingfors en Viborg. De reis vandaar naar Leningrad is feitelijk slechts een quaestie van ongeveer twee uur, maar sedert den oorlog duurt het vijf uur door het herhaaldelijk onderzoek van passen en bagage. Aan de Sovjet-grens is het onderzoek, dat de reiziger ondergaat, uitvoerig en vervelend. Alle chèques in vreemd geld enz., die hij bij zich heeft, moeten nauwkeurig aangegeven worden, waarna hij een officieel stuk ontvangt, dat hem recht geeft op zijn terugreis een som geld uit het land mee te nemen, die niet grooter is dan welke hij er in bracht. Daarna moet hij zich bij den vertegenwoordiger der Staatsbank vervoegen, wiens bureau in een ander gebouw is, ten einde een deel van zijn vreemde geld in te wisselen tegen bankbiljetten der Sovjet-regeering, waarbij de koers der inwisseling zeer ten voordeele der laatste uitvalt. Het moet echter gezegd worden, dat de ambtenaren van elk departement veel beleefder en welwillender zijn dan die der West-Europeesche landen.

Toen eindelijk het teeken om verder te gaan gegeven was, ontdekte ik, dat de trein slechts twee reizigers naar Leningrad vervoerde, een Fin, die de Russische taal niet kende en ik. Ik besteedde nu mijn tijd met naar bekende punten te zoeken. Tusschen de jaren 1877 en 1914 was ik herhaalde malen van Viborg naar St. Petersburg en omgekeerd gereisd, en had ook maanden aan de verschillende tusschengelegen plaatsen doorgebracht, zoodat ik ieder stuk van het land kende, dat in dien tijd bezaaid was met houten huizen, waarvan de meeste door Russische families bewoond werden. En nu zocht ik aandachtig naar die, welke ik het best kende. Maar aan den Finschen kant der grens waren zij alle verdwenen;