INDRUKKEN VAN SOVJET RUSLAND.

179

alle sexueele misdaden uit het strafwetboek geschrapt, en besloten heeft, dat de Staat nooit meer nota zal nemen van eenig misdrijf tegen de sexueele moraal, die feitelijk ontkent, dat er zoo iets als sexueele moraal bestaat. Bloedschande, sodomie, abortus mogen ongestraft bedreven worden.

In Leningrad, en vooral in Moskou, werd ik getroffen door het groot aantal boekwinkels — in de nieuwe hoofdstad vallen deze zaken het meest op in verscheidene straten. Het bleek mij dadelijk, dat boeken de hoofdbron van de opvoeding en nieuwe opvoeding van het volk vormen. Overal zijn boeken in alle talen en over alle onderwerpen te zien, en ik moet zeggen dat, afgezien van het Marxisme — het dogma dat ze alle bezielt — ik een zeer gunstigen indruk kreeg van de zorg , den smaak en het vernuft die aan de nieuwe literatuur van de Sovjets besteed wordt. Het is overbodig te zeggen, dat bij alles wat zij doen de Sovjets als proselieten een ijver toonen, dien men slechts vergelijken kan met dien welke in alle tijden bij godsdienstige bewegingen getoond werd. En de meening, die in sommige vreemde landen heerscht, dat men wel kan maken, dat de Sovjets hun propaganda opgeven, is onbegrijpelijk voor iedereen, die hun methoden van nabij heeft gadegeslagen.

Ik merkte onder de kleinere veranderingen op, dat de soldaten van het Roode Leger veel langere uniformen dragen dan die uit de Tsaristische tijden, zoo lang inderdaad dat sommigen er van werkelijk den grond raakten, daar het doel er van is, hen meer afdoende tegen de ruwheid van het weder te beschermen. Voor het Roode Leger zijn de mannen het voorwerp der vaderlijke zorg van de Regeering. Zij en de hunnen genieten veel voorrechten, die aan andere klassen der bevolking ontzegd zijn. De politie-agenten waren ook goed en warm gekleed, maar zij dragen niet meer de kostbare astrakan mutsen, die Alexander III hun voorgeschreven had. De Russische soldaten en politie agenten waren steeds toonbeelden van flinke gezonde mannen, min of meer primitief en ruw. Zij schijnen hun vroegere goede hoedanigheden tot heden bewaard te hebben ondanks den invloed van hongersnood, burgeroorlog en andere rampen, en zij hebben er andere bij gekregen. Zij zien er veel wakkerder uit dan vroeger