INDRUKKEN VAN SOVJET RUSLAND.

181

groepen verdeeld, ieder individu gekleed in behoorlijke, onopvallende kleederen, veel van hen met tasschen, portefeuilles of veel gebruikte boeken, spraken zij ernstig en luid over sociologie, buitenlandsche politiek, natuurkundige wetenschappen, over Frankrijk, Engeland en Duitschland, zonder er op te letten, wat er om hen heen gebeurde. Nu en dan stond een lid der groep stil voor een der talrijke fruitkramen, waar een half-uitgehongerde, schamel gekleede arme bij stond, kocht gauw een paar appelen of peren, en nam een hap in de tusschenpoozen, terwijl hij of zij al sprekende met zijn kameraden voortliep. Anderen aten broodjes, sandwiches of worstjes, en zij genoten menigen maaltijd op deze eenvoudige, philosophische wijze op hun weg naar huis van hun werk of school. Aan veel hoeken der straten waren er couranten-kraampjes, waar men Russische en Duitsche dagbladen, tijdschriften en boeken kon koopen, en er waren vele venters met tabak, sigaretten en andere half noodige dingen.

Het deed mij een onverdeeld pleizier de flinkere typen mannen en vrouwen te zien, die zichtbaar haakten naar actie, terwijl zij opgewekt voorwaarts gingen met zekeren tred en overbruisenden levenslust, zonder te letten op hen, die zij op hun weg ontmoetten. Ik, die bescheiden voor hen uit den weg ging, alsof ik mij schaamde voor mijn warme, oude pelsjas, werd dikwijls hard gestooten en op zijde geduwd zonder verontschuldiging of kwade bedoeling. Als ik de trekken, het spreken en de kleeding van die menigte naging, kon ik zien dat zij niet de Russen waren zooals ik ze gekend had; ik vermoedde, en ontdekte ook later, dat veel van hen in het geheel geen Russen waren, maar genaturaliseerde Esthlanders, Lithauers, Finnen, Letten, Polen, Joden, enz. Zij waren allen de goed geslaagde elementen der bevolking, zij die geworsteld en overwonnen hadden, de „survivors of the fittest", typen van het overwinnende proletariaat, wier eenige nationaliteit is trouw aan Marx en het burgerschap der wereld.

Buitenstaanders kunnen den omvang niet begrijpen van de opkomst, die door de October Revolutie is te weeg gebracht. Men moet gewoond en gewerkt hebben in het land onder