VAN DE PLANETENSTELSELS

ellipsvormig is; dit is het geval bij alle planeten en bij een groot aantal kometen. Door Kepler ontdekt, vertoont dit geval de eigenschappen, opgesloten in zijn beroemde wetten, die, behalve dat zij den elliptischen vorm van de baan bevestigen, de wet der perken omvatten en bovendien de eigenschap inhouden, dat de kwadraten van de omloopstijden evenredig zijn met de derde machten van de groote assen.

Dat zoo'n stelsel overeenkomst heeft met de realiteit van het zonnestelsel, is een gelukkige omstandigheid; wij denken daarbij aan de afstanden, die tusschen de deelen van het stelsel bestaan (afstanden, die enorm groot zijn met betrekking tot de afmetingen der lichamen) en aan de massa van de zon, een massa, die ver uitsteekt boven die van elke andere planeet.

Wat de toekomst betreft van de beweging van de twee op zich zelf beschouwde lichamen, kunnen de vooruitzichten onmiddellijk worden meegedeeld: de beweging zal in de toekomst ook zijn, wat zij thans is, dat wil zeggen overeenkomstig de tegenwoordige beweging, indien de baan elliptisch is; zij zal het isolement van de planeet zijn, haar verdwijning, het einde van alle leven, door absolute afkoeling van de planeet, indien de baan een parabool of een hyperbool is.

Een geval, dat meer overeenkomst heeft met het zonnestelsel is dat, waarbij men niet twee, maar drie stoffelijke punten beschouwt.

De bestudeering van de beweging van dit stelsel is het onderwerp van een beroemd probleem, dat van de drie lichamen.

Om dit vraagstuk tot een oplossing te brengen, begint men met het te vereenvoudigen; men heeft getracht dit beperkte probleem op te lossen, maar ook dit is nog niet geheel gelukt. Daarbij neemt men aan, dat de massa van een der drie lichamen — dat, waarvan men de beweging wil volgen en dat men satelliet noemt — zoo klein is, dat het de beide andere, die de centra genoemd worden, niet in hun beweging stoort; deze bewegen zich dus geheel op zichzelf, zonder ook maar eenigermate gestoord te worden; bij gevolg bewegen deze zich langs elliptische of precies cirkelvormige banen.