DE BUITENLANDSCHE POLITIEK VAN DEN DUCE

einde het voortbestaan van het Verdrag van Versailles te waarborgen, toch wel zoo verstandig zullen geweest zijn om een groot land als Italië voor de zaak van de instandhouding daarvan te willen winnen. Het was toch duidelijk dat Italië als land, dat in een fase van krachtige ontwikkeling verkeerde, anders noodzakelijkerwijs zou gedreven worden naar een herzieningspolitiek.

Men begrijpe mij goed. Mussolini's buitenlandsche politiek, zoowel wat betreft de herziening van het Verdrag van Versailles als wat betreft andere vraagstukken, heeft een veel wijdere strekking dan de enkele correctie ten behoeve van Italië van zekere diplomatieke gevolgen van de Parijsche Conferentie. Doch het feit, dat het Italiaansche volk in de laatste jaren een bizonder belang gekregen heeft bij de herziening van verdragen, is toch zeker voor een deel het gevolg van de pijnlijke door hem ter Vredesconferentie opgedane ondervinding — een bejegening, welke niettegenstaande den radicalen ommekeer, welke gedurende de allerlaatste jaren gekomen is in Italië's internationale positie, nog geenszins vergeten is. Het Italiaansche volk heeft het steeds als zoodanig opgevat, dat het vredesverdrag, als likwidatie van den Wereldoorlog en ook als grondslag van de nieuwe regelingen, welke het toekomstige politieke evenwicht van Europa zouden moeten waarborgen, gebaseerd was op een onvoldoende en verkeerde opvatting van de bestaande omstandigheden. Op dit punt heeft de Duce zich uitgelaten op de hem eigene glasheldere en onomwonden manier.

Toen Mussolini in October 1922 aan het bewind kwam, stelde de buitenlandsche politiek hem twee eischen: ten eerste de noodzakelijkheid om de Europeesche Mogendheden het besef bij te brengen van de werkelijke toestanden in Italië, hen te brengen tot erkenning van de nieuwe scheppende krachten die in de nationale wedergeboorte besloten lagen; en ten tweede de noodzakelijkheid om het Italiaansche vraagstuk onder te brengen onder het omvangrijker en meer algemeen vraagstuk van herziening van de beginselen, waarop het vredesverdrag gegrond is.

Een episode uit Mussolini's buitenlandsche politiek is veelal verkeerd begrepen, zoowel in de Vereenigde Staten als in