De middeleeuwsche kerk van Tmgstade op Gotland. 0

Visby 3 de parel der Oostzee

OPKOMST EN ONDERGANG VAN EEN BALTISCHE STAD.

DOOR MARCELIN CHANOT. 0 0

<W>fa^WET ZWEEDSCHE EILAND GOTLAND, M^I^K I7° ten Zuiden van Stockholm ge-

^Kyiu^' legen, is het grootste en interessantste der AlUJRE) Oostzee. Het is een vlak kalksteen-plateau 3L H> JL met in het Westen steile rotsachtige oevers en naar de Oostzijde langzaam in zee afdalende. Hoewel bijna 3000 vierkante K.M. groot telt het eiland, behalve een aantal dorpen, slechts één plaats van betaekenis: de ruïnenstad Visby. Deze stad is als het ware het Carcassonne van het Noorden. Evenals deze oude Gallische veste, daarginds in den Midi, is Visby slechts herinnering. Doch niet als Carcassonne ging de stad ten onder, langzamerhand en haast onopgemerkt, omdat haar rol was uitgespeeld. Neen, Visby eens een handelsstad, die Londen en Parijs in grootte evenaardde, rijker en machtiger dan Lübeck en Novgorod, stierf een gewelddadigen dood. 0 De oudste geschiedenis van dit eiland verliest zich in den schemer der eerste middeleeuwen. Wij weten door vondsten en opgravingen in Gotlands bodem dat al heel

De Oude Apotheek („Gamla Apoteket") te Visby.

vroeg de bevolking van het eiland zich op langdurige tochten waagde en handel dreef, niet alleen met de volken rondom de Oostzee, doch zelfs ver daar buiten. Nog vóór er geschreven berichten over Gotland bekend zijn moet dit handelsverkeer zich reeds uitgestrekt hebben over een groot deel der toenmaals bekende wereld. Vooral talrijke muntvondsten hebben licht verspreid over de ontwikkeling van handel en scheepvaart van Gotland. Vele goudstukken van het Oost-Romeinsche Rijk en oud-Duitsche, Angelsaksische en Arabische munten heeft men er uit den bodem opgedolven. Zelfs is er Chineesch porcelein aangetroffen in prae-historische graven. In de tijden waaruit de eerste historische berichten over Gotland tot ons gekomen zijn, vormde het eiland reeds een der belangrijkste handelscentra van het Noorden en ging Visby zich ontwikkelen tot een der machtigste steden der wereld. Gotland's kooplieden bevoeren alle zeeën, bereisden alle wegen. Zij dreven handel met de groote steden der Middellandsche Zee en met de Baltische kusten. Zij hadden hun kantoren in Vlaanderen en verschenen in de Engelsche havens even goed als op de jaarmarkten van Novgorod. g Doch langzamerhand was er een nieuw tijdperk aangebroken. De gunstige ligging van het eiland had vele vreemdelingen aangetrokken. Duitsche, vooral Lübecksche kooplieden vestigden zich op het eiland, openden er eigen handelszaken en zoo ontstond op Gotland een vreemde handelsstand welke zich vooral in Visby concentreerde en al heel spoedig de inheemsche kooplieden, die

79