WAT IS ONWEER?

te nemen, dat een onweer optreedt, wanneer zich door een of andere oorzaak de gewone electrische spanning der lucht tegenover de aarde zóó vergroot, dat een geweldige ontlading moet optreden. Bij zulk een onderstelling zou de vraag naar het ontstaan van de bliksem-electriciteit ten minste gedeeltelijk beantwoord zijn, terwijl de vraag omtrent het intact gehouden electrische veld nog moeilijker zou te beantwoorden zijn, omdat buiten de gewoonlijk optredende stille ontladingen ook nog de geweldige ontlading tusschen lucht en aarde het duurzame intact blijven van het electrisch veld zou tegenwerken.

Men kan evenwel als zeker aannemen, dat het met de zaak juist omgekeerd gesteld is; het onweer bewerkt geen vereffening tusschen de negatieve Aarde en de positief geladen lucht, doch het verschaft negatieve electriciteit aan de Aarde. Wel is als vaststaand aangetoond, dat er zoowel positieve als negatieve bliksem voorkomt, doch de negatieve ontladingen overheerschen in aantal verre de positieve. Het was de Duitsche physicus Wiegand, die als eerste er op heeft gewezen, dat op deze wijze de voortdurend negatieve lading der Aarde verklaard zou kunnen worden. Volgens hem is het de bliksem, die het aanhoudend verlies der Aarde aan negatieve lading opheft, die tengevolge van de voortdurende aanraking der lucht met de Aarde, met de spitsen der boomen en door den uit de lucht op de Aarde vallenden neerslag, onvermijdelijk is. Wel is tegengeworpen, dat bij het inslaan van den bliksem in schepen op zee steeds positieve electriciteit op het schip geraakt, doch ten eerste is het aantal der met nauwkeurigheid waargenomen gevallen niet groot en ten tweede schijnen blikseminslagen op het water, ondanks de grootere uitgebreidheid der zeeën ten opzichte van het vaste land, veel zeldzamer voor te komen dan op het land.

Op deze wijze zou het raadsel van het intact blijven der negatieve lading der Aarde voor een deel opgelost zijn; maar tevens is hierdoor de vraag naar het ontstaan van de bliksemelectriciteit veel moeilijker oplosbaar geworden. De bliksem zou volgens deze opvatting gelijken op een waterval, die het water naar een berg in plaats van naar het dal vervoert en die daardoor de mogelijkheid schept, dat het dan als zeer