perzië's wedergeboorte

teruggegeven. Ten slotte trok Perzië, om zijn goeden wil te toonen, in September ten behoeve van Turkije zijn candidatuur in voor den niet-permanenten zetel in den Volkenbondsraad, die vrijkwam doordat China aan de beurt van aftreden was.

Afghanistan stelt Perzië niet voor problemen. De Afghanen, die vroeger tot het Perzische Rijk behoorden, gebruiken nog steeds de Perzische schrijftaal en blijven in de Perzische sfeer. De onbepaaldheid van de grens veroorzaakte tot 1921 eenige wrijving. Ten slotte werd van weerskanten de arbitrage van Turkije aangenomen en een delimitatie-commissie ging in Juni 1934 ter plaatse aan het werk. De betrekkingen tusschen de beide staten zijn thans uiterst nauw. Afghanistan is in zekeren zin een deel van Perzië aan gene zijde van de bergen. Kaboel, slechts een week reizen per automobiel van Teheran verwijderd, ondergaat sterk den invloed van de Perzische hervormingen, al vinden de veranderingen daar in een minder snel tempo plaats dan in de dagen van Ammanullah.

Ten slotte zijn daar nog de betrekkingen van Perzië met Irak. Die zijn de lastigste. Het doornigste probleem is de grensquaestie. De grens (het laatst afgebakend in 1913 krachtens het Verdrag van Erzeroem van 1847) volgt niet de bedding van de Shatt-al-Arab, zooals het gebruik overeenkomstig het internationaal recht zou meebrengen, maar den Perzischen oever. Het meerendeel van de schepen, die de Shatt opvaren, is bestemd voor Perzische rivierhavens en moet daarvoor varen door vreemde wateren, waarin de Perzische autoriteiten geen douane- of politieposten kunnen vestigen. Zoolang de Turken, die het met de wet niet zoo nauw namen, heer en meester van de Shatt waren, rezen er geen ernstige quaesties. Maar Irak, de successiestaat van het gebied, is even nationalistisch als Perzië. De quaestie werd acuut, toen in 1924 Riza Khan aanspraak maakte op het gezag als centrale regeering over den te voren autonomen Sheik van Mohammerah. Perzië beroept er zich op, dat het Majlis nooit het Protocol van 1913 heeft geratificeerd; het was blijkbaar evenmin geratificeerd door Turkije. In de hoop op een oplossing van de Shatt-quaestie onthield Perzië zich tot 1929 van de erkenning van Irak.