DE FRANSCHE PERS

menten en verkoop in kiosken. De laatste honderd jaren is in Frankrijk de prijs van een courant ver beneden de productiekosten gebleven. De prijzen der nieuwsbladen zijn geleidelijk omlaag gedrukt door de onbarmhartige concurrentie, die men in het bijzonder aantreft in een gecentraliseerd land, waar de pers van de hoofdstad al spoedig de bladen in de provincie er toe dwingt, haar richtsnoeren te volgen en haar methoden te aanvaarden.

Frankrijk heeft, België en de Balkanlanden daargelaten, de goedkoopste couranten van de wereld. Zij kosten gemiddeld 25 centimes per nummer. In sommige landen is de doorsneeprijs twee- of driemaal zoo hoog. Het Fransche publiek is nu gewoon geraakt aan die lage prijzen; dat is een van de nationale trekken, waarop ik hierboven doelde. De Franschman denkt er nooit aan, verband te leggen tusschen de kwaliteit van een courant en den prijs ervan, hij vindt het althans nooit de moeite waard, meer te betalen om een betere kwaliteit te verkrijgen. Het economisch instinct, dat zeer bepaaldelijk een kenmerkende trek van den Franschman is, heeft hem sedert lang in tegenovergestelde richting geleid. Bovendien abonneert hij zich zelden op een dagblad, hij koopt liever nummer voor nummer; en verkoop aan kiosken is, zooals bekend, veel minder voordeelig dan abonnementen.

De Fransche courant is daarom goedschiks of kwaadschiks genoodzaakt tot een betrekkelijk hooger percentage naar andere bronnen van inkomsten om te zien dan buitenlandsche couranten. Normaal beschouwd zouden natuurlijk advertenties de hoofdbron zijn. Maar de markt daarvan is in Frankrijk nu eenmaal zeer beperkt. De oorzaak daarvan zal wel hierin gelegen zijn, dat het adverteeren öf niet zoo degelijk voorbereid öf niet zoo intensief toegepast wordt als b.v. in de Vereenigde Staten. Het blijft waar, dat de psychologie van het Fransche publiek niet gunstig is voor eenigen groei van beteekenis van het adverteeren. Bepaalde lagen van het Fransche publiek, die een groot deel van de bevolking omvatten, nemen een houding van instinctief wantrouwen aan ten opzichte van wie een advertentie plaatst. Men zou een aantal populaire merken kunnen noemen, die succes behaald hebben zonder een penning aan adverteeren te