ITALIË EN ETHIOPIË

Suez rekenen tot de meest fantastische plannen van het heden."

Maar een werk, dat van zóó groote waarde beloofde te worden voor het economisch bestaan van Europa, kon niet bezwijken voor de vooroordeelen van het Britsche Kabinet; en daar de Engelschen ervan werden weerhouden er voortgang mee te maken, werden hun Fransche mededingers, ziende dat er voor hen veel te winnen en niets te verliezen was, zijn natuurlijke voorvechters. Hun eerste pogingen werden gemakkelijk tegengewerkt; maar sedert de Fransch gezinde Said Pacha aan het bewind kwam, verminderde de Britsche tegenstand, hoe handig en gewetenloos hij ook werd gevoerd, geleidelijk in kracht, terwijl door geheel WestEuropa de publieke opinie zich ten gunste van het project ontwikkelde. Een voorloopige concessie voor een Compagnie Universelle du Canal Maritime de Suez werd in 1854 door Said Pacha verleend aan Ferdinand de Lesseps en werd bij latere gelegenheden herzien en vernieuwd. Het in deze documenten gemaakte voorbehoud, dat het voorgestelde kanaal „voor altijd open zou zijn als een neutrale doorvaart voor alle handelsschepen, die van de eene zee naar de andere varen" droeg weinig er toe bij, de Britsche bezwaren te verminderen.

Toen ten slotte het Britsche Ministerie van Buitenlandsche Zaken van diplomatieke obstructie moest overgaan tot argumentatie in het openbaar, hield het, met vooruitzienden blik, vol, dat „de Groote Mogendheden de neutraliteit van de doorvaart moesten garandeeren door middel van de eene of andere regeling in den zin van een verdrag.... Vele vragen zullen rijzen met betrekking tot de faciliteiten, die zouden worden verleend voor de doorvaart van troepen en militaire voorraden.... Het eerste gevolg (van het kanaal) zou zijn het ontstaan van een rechtstreekschen handel van Europa met de Roode Zee, die leiden zou tot de oprichting van handelshuizen op verschillende punten langs haar kust, hetgeen.... naar alle waarschijnlijkheid aanleiding zou geven tot botsing met de inboorlingen en tot het vormen van permanente nederzettingen." Andere staten waren echter op deze punten niet zoo bezorgd en in 1869 werd het kanaal voor de wereld geopend. De mogelijkheid, die de Britsche staatslieden zoo lang