MARKTEN EN GRONDSTOFFEN

minst vatbaar voor discussie. Die der andere rubrieken zijn van meer zakelijken aard en vatbaar voor den toets der kritiek. Daarom zullen wij deze het eerst onderzoeken. Het zal de zaak vereenvoudigen, wanneer wij meer in het bizonder het geval van Italië beschouwen, daar dit de onmiddellijke oorzaak is van den huidigen gespannen toestand, al moge ook een enkele opmerking over de Duitsche of Japansche eischen nu en dan niet misplaatst zijn.

Italië beschouwt zich als overbevolkt en schrijft daar zijn betrekkelijk lagen levensstandaard aan toe. Bovendien vermeerdert de bevolking er sneller dan in sommige andere koloniale staten, met name in Frankrijk. Emigratie, hetzij van een permanent karakter, zooals naar de Vereenigde Staten en sommige Britsche dominions, dan wel van tijdelijken aard, als naar Zuid-Amerika, is sterk beperkt of feitelijk verboden, zoodat nieuwe gebieden voor het surplus der bevolking noodig zijn.

Het is niet gemakkelijk om vast te stellen, of een land inderdaad overbevolkt is, daar het vraagstuk niet kan worden opgelost door vergelijking met andere landen; een gegeven aantal inwoners per vierkanten kilometer is geen overtuigend bewijs, daar hierbij geen rekening wordt gehouden met belangrijke factoren, als de verhouding van het bouwland tot de totale oppervlakte, klimaat, vruchtbaarheid, rijkdom aan delfstoffen, enz.

De numerieke toeneming der bevolking is een betere maatstaf. Naar dezen grondslag kan men niet zeggen, dat Italië ernstiger lijdt aan overbevolking dan een groot aantal andere Europeesche landen, die geen overzeesch gebied in een gematigd klimaat hebben. Tot het einde van 1934 verminderde het aantal der geboorten voortdurend. In 1934 was het 23,4 per duizend inwoners tegen 31,5 vóór den oorlog. Daar echter de sterfte nog sterker verminderde, was er niettemin een vermeerdering van de totale bevolking, welke van 37,9 millioen in 1921 steeg tot 42,8 in 1934. d-w-z- met nagenoeg 13 percent. In dezelfde periode vermeerderde de bevolking van Nederland (dat uitgestrekte koloniën in tropisch gebied, maar geen voor emigratie geschikte terreinen in de gematigde