DE VOLKENBOND WORDT OP DE PROEF GESTELD

beginnen, zou men hebben betoogd, dat het niet uitvoerbaar was, en zelfs al ware het dit wèl, dan zou het niet wenschelijk zijn geweest, omdat het niet doeltreffend was. Wel verre van een oorlog te voorkomen, zou zoon maatregel hem hebben bespoedigd.

Laten wij in deze redeneering wat dieper doordringen, want dit leidt ons naar de kern van ons onderwerp. Waarom was het voor den Raad of de Assemblée van den Volkenbond onuitvoerbaar, een gezamenlijke vlootdemonstratie in de Roode Zee te organiseeren ?

Er bestond natuurlijk een onmiddellijk en onoverkomelijk bezwaar: de houding van Frankrijk onder Laval's Regeering. Maar dit als het eenige te beschouwen, zou het 't ontwijken van het werkelijke probleem beteekenen. Zelfs al ware de Fransche opinie Italië minder en den Volkenbond meer welgezind geweest dan zij werkelijk was, dan zou het treffen van preventieve maatregelen tegen Italië gedurende den zomer van 1935 beschouwd zijn als buiten het gebied van de practische politiek te liggen.

Waarom? Om twee redenen. In de eerste plaats wegens het risico, waaraan de mogendheden, die aan de maatregelen deelnamen, zich van de zijde der gekrenkte Groote Mogendheid hadden blootgesteld. Een zeer groote moed en „public spint", zoo mede ijver voor het algemeen welzijn wordt van de staatslieden en volken der kleinere staten vereischt om boven en behalve hun verplichtingen ten opzichte van het Covenant, zich het misnoegen van een Groote Mogendheid op den hals te halen. Nemo me impune lacessit1) drukt een Latijnsche meening uit, die in Rome nog niet is uitgeroeiden haar natuurlijke tegenhanger is: laat de zaak aan Genève" of aan de andere Groote Mogendheden over. Waarom moeten wij erm worden betrokken?

De tweede algemeene reden, waarom preventieve maatregelen tegen Italië geen voorwerp van practische politiek zouden zijn, was, dat Italië als Groote Mogendheid door het treffen van die maatregelen meer geprikkeld dan in toom gehouden zou zijn. Met Groote Mogendheden kan worden onder-

1) Niemand tergt mij ongestraft. Vert.