OMTRENT DEN BOUW VAN HET HEELAL

een helder beeld van de Melkwegwereld gegeven. Het is reeds lang bekend, dat de spiraalnevels niet in de nabijheid van den Melkweg voorkomen, maar hoofdzakelijk in de omgeving van de polen ervan. Hiervoor bestond aanvankelijk geen verklaring. Het zich steeds verder ontwikkelend astronomisch onderzoek kon evenwel aantoonen, dat de spiraalnevels in de richting van den Melkweg slechts schijnbaar ontbraken. Aan beide zijden van dezen helderen lichtband zijn namelijk donkere stof- en gasmassa's gelegen, die het uitzicht in de ruimte als coulissen opvangen en het licht van de daarachter gelegen werelden afschermen.

Gaat men nu de verdeeling van de spiraalnevels aan den hemelbol na, dan kan men zich daaruit een voorstelling vormen van den invloed der donkere massa's op den bouw van den Melkweg. Uit de hierop betrekking hebbende nieuwere bepalingen volgt, dat de ophooping der spiraalnevels niet bij een bepaalden parallelcirkel ten opzichte van den Melkweg begint, maar dat zij in verschillende gebieden zelfs zeer ver in het'eigenlijke Melkwegvlak ingrijpen, waardoor weer bewezen wordt, dat de donkere nevels in groote wolken om den Melkweg heen liggen en dezen doordringen. In de openingen tusschen de wolken evenwel wordt de diepte van de ruimte zichtbaar, hetgeen hier door de toename van de spiraalnevels waarschijnlijk gemaakt wordt. Maar daarmee is tegelijkertijd de wolkachtige aard van den Melkweg een gevolg van zulke werkingen. Den invloed van donkere massa's vinden wij eveneens bij de spiraalnevels terug. Hier maken zij zich kenbaar door een lichtloozen gordel. Zoo moet men zich ook den aanblik van de Melkwegwereld uit de diepten van het Heelal voorstellen. Ook hier zou een waarnemer een breeden donkeren ring waarnemen, die ons wereldeiland in twee vlakke helften verdeelt. De Melkweg is dus de gelijke van andere werelden en de spiraalnevels vormen zeer waarschijnlijk de hoogste kosmische klasse der sterren; zij krijgen daardoor hun oude plaats terug, die men hun reeds 25 jaren geleden toewees.

Ten slotte zij hier nog iets gezegd over de veelheid der werelden. De Melkweg bestaat volgens nieuwere schattingen uit ongeveer 100 milliard afzonderlijke sterren. Het aantal