DE SCHOOL VAN DEN TEGENSPOED

zichtelijk huis van het Zuiden, dat zij juist herbouwd heeft en waarin de zware mahoniehouten meubelen wedijveren met de uit Hamburg meegebrachte bronzen voorwerpen. — en daarmede eindigt het boek.

Ondanks haar moed zou niemand voor Scarlett bewondering kunnen hebben. Butler is een schilderachtige figuur, maar hij is een bandiet en een cynicus. Ashley heeft charme, bevalligheid zelfs, maar hij laat zich door zijn vrouwen leiden en door een van haar onderhouden. Alleen de figuur vari Melanie, de echtgenoote van Ashley, zou een ieder kunnen aanvaarden, maar zij sterft vrij spoedig en haar onverbiddelijke wil, om de werkelijkheid niet te zien, berooft deze figuur min of meer van haar grootheid en doet afbreuk aan haar aantrekkelijkheid. Zoo is het in dit boek de schrijfster gelukt, in 't geheel geen heldenfiguur te hebben en zijn lezers alle genoegen te onthouden, dat bewondering geven kan. De manier, waarop zij de onbeduidende maatschappelijke kringen van het voor-oorlogsche Zuiden ten tooneele voert, de domheden en inbeeldingen van de secessionnistische aanvoerders, de onmensenelijkheid en meedoogenlooze stompzinnigheid der noordelijke veroveraars, dat alles werkt mede om een schildering te geven, waarvan de gewilde wreedheid niemand kan ontgaan. Alleen deze ruwheid verleent aan het boek eenig coloriet en eenige belangrijkheid. Elk der zorgvuldige beschrijvingen, elk der preciese verhalen, elk der oordeelkundig gerangschikte wederwaardigheden, elk der dialogen waarin negers optreden, alles is betamelijk en nauwgezet. Maar niets is er, dat op den voorgrond treedt of zich opdringt, uitgenomen die zwaarwichtige verschijning van een vrouw zonder aanvallen van toorn, zonder persoonlijke grieven en zonder wijsgeerige vooringenomenheid, die aan haar tijdgenooten uiteenzet, hoe zij elkaar in domheid en met geweld te gronde richten, en hoe zij alle aan dit vernielingswerk de hulpbronnen en idealen ten offer brengen, die het lot hun toebedeeld had om te kunnen leven.

Om dat drama heen, dat de secessie-oorlog was, schept dit boek een pendant van De Negerhut van Oom Tom. Evenals vroeger een vrouw, Mrs. Beecher Stowe, vervuld van romantische sentimentaliteit en van deugdzame verontwaardiging, de afschuwelijkheid van de slavernij en de wreed-