EEN ZOON VAN NAPOLEON OP ELBA

tegen de Russen, anderzijds was het Napoleon's doel van de aanzienlijke Poolsche families partij te trekken tegen den Czaar en Polen was voor hem slechts het middel om dit doel te bereiken. Verstrikt in dit dubbele netwerk van intrigues, was Maria Walewska het slachtoffer van teleurgestelde eerzucht. Niettemin schonk haar opoffering haar ten slotte toch nog vergoeding, daar haar aanvankelijke tegenzin veranderde in toewijding en gehechtheid. Zij gevoelde liefde voor den man zelf en toen de hoop om Polen te bevrijden versmolt, namen hare gevoelens voor den onmachtigen bevrijder nog slechts toe. Maria was schoon, kalm en rustig in haar bewegingen en Napoleon beminde haar zooals hij tevoren nooit iemand bemind had. Zijn bevlieging werd een hartstocht en heel spoedig kon hij de gedachte niet meer verdragen, van haar gescheiden te zijn. Te Finckenstein huurde hij vlak bij zijn hoofdkwartier appartementen voor haar en zij gebruikten de maaltijden gezamenlijk. Constant, de eenige die hen bediende, had er genoegen in hun gesprekken te beluisteren, die van de zijde van Napoleon „altijd minzaam, opgewekt en vol vuur waren en „teeder, liefhebbend en melancholisch" van de zijde van Gravin Walewska. Wanneer Napoleon afwezig was bracht zij den tijd door met lezen of met door het venster de parades en marschen op het kasteelplein, die hij dikwijls persoonlijk commandeerde, gade te slaan. De Keizer was bekoord door haar kalmen en gelijkmatigen gemoedsaard en vertroetelde haar meer en meer.

Na den slag bij Wagram, toen hij zich in het paleis van Schönbrunn vestigde, deed hij haar haar intrek nemen m een der buitenwijken van Weenen. lederen avond ging Constant op discrete wijze de schoone gravin halen „m een gesloten rijtuig zonder familiewapen, vergezeld van een enkelen lakei niet in livrei" en bracht haar door een geheime deur in de tegenwoordigheid van den Keizer1). Gedurende zulk een onderhoud vernam Napoleon tot zijn blijdschap, dat Maria moeder zou worden. Men zegt wel, dat dit ontwijfelbaar bewijs van vaderschap invloed heeft gehad op het ver-

i) Constant: Mémoires, deel III, blz. 270 e.v.