DE RECONSTRUCTIE VAN HET LIBERALISME

Niet alleen moeten wij ze behouden; we moeten daaraan nieuw leven geven en ze herzien, we moeten ze verduidelijken en ze zelfs uitbreiden, want alleen zoo kunnen wij ooit hopen, duurzaamheid te verschaffen aan de hervormingen zelf, die wij noodig hebben. Zullen deze hervormingen voortduren, dan moeten zij een beteren waarborg hebben dan de voorbijgaande gril van een of anderen dictator; en de eenige waarborg dien de menschen ooit hebben weten te scheppen, bij gebrek aan werkelijke physieke kracht, is de waarborg van constitutioneele beperkingen.

Veel van onze gedachten over deze punten zijn verward geweest en dit is een van de grootste belemmeringen voor een gezonden practischen vooruitgang en is het ook steeds geweest. Onder de punten, die verwarring wekken, is ook onze opvatting van wat wij „volkssouvereiniteit" willen noemen.

Wij leven onder een bewind, waarbij de macht van den „souverein" beperkt is door een hoogste wet, een constitutie, die rechtstreeks door het geheele volk zelf is gemaakt en die niet gemaakt is of gewijzigd kan worden door den „souverein", die slechts bestaat uit kracht van dezelfde constitutie. Dit is het stelsel, dat de stichters van onzen staat opzettelijk hebben gevestigd, en dit willen wij trachten te behouden. En toch zijn er tegenwoordig velen onder ons, die dat stelsel zouden willen verzwakken, door het eenige middel te vernietigen waardoor het kan werken en blijven voortbestaan, namelijk een oordeelkundige controle, die zekerheid verschaft dat geen enkele daad van den „souverein" de wettelijke bevoegdheid, waarmede hij door het volk in de wet of de constitutie is bekleed, zal overschrijden.

Deze destructieve houding is in hoofdzaak niet een beredeneerde; maar voor zoover zij gegrond zou kunnen zijn op redeneering of theorie, schijnt ze haar oorsprong te vinden in de algemeene aanvaarding van den waan „volkssouvereiniteit". Dit is in den grond een niet met de feiten overeenkomende vereenzelviging van regeering en volk. Nu regeeren „Wij, het volk" niet ons zelf; wij hebben een regeering ingesteld'om dit te doen en deze doet het. Als het volk werkelijk regeerde, zou het natuurlijk zoowel absurd als onmogelijk