MENSCH EN BOSCH IN BRAZILIË

nieuw onderzoek brengt nieuwe soorten aan het licht. Het woud vormt één compacte massa, het lage hout en de woekerplanten, klimplanten, orchideeën hebben de boomen letterlijk stormenderhand overweldigd. Men heeft tot 800 levende plantensoorten op één boom geteld. Brazilië is een waar botanisch museum; een museum van variëteiten, maar ook een museum van antiquiteiten, want dit woud is het overblijfsel van bebosschingsvormen, dateerende uit het tertiaire tijdperk en misschien zelfs van nog vroeger; het is een der oudste terreinen der aarde, ouder dan de meeste stroomgebieden en bergen.

Dit woud blijft niet beperkt tot het Amazone-bekken, het wordt ook aangetroffen langs de Braziliaansche kust, van Pernambuco tot ten zuiden van Santos. Nergens anders ter wereld strekken de aequatoriale bosschen zich tot zoover ten zuiden van den evenaar uit, zelfs over den zuidelijken keerkring heen, tot in streken, waar over het algemeen een schier woestenij achtig klimaat heerscht. Langs de geheele kust draagt Brazilië den aequatorialen stempel en daardoor laat zich de zoo zeer verbreide legende verklaren van een uitsluitend met tropische wouden bezet Brazilië. Maar in werkelijkheid beperkt deze zone zich tot een smalle strook, loopende langs den voet van de lange helling der Serra do Mar, die de onmetelijke hoogvlakten van het binnenland aan het oog onttrekt.

Daar ligt het eigenlijke Brazilië, dat zich kenmerkt door bosschen met neerhangend hout, waartusschen vlakten met hoog opschietend gras, en boschjes en boomen met grootere tusschenruimten, het is de cerrado, „la forêt-galerie", dat slechts in de diepte der dalen wordt aangetroffen; in het drogere gebied van het Noordoosten vindt men zelfs het doornige mimoseeënbosch der catinga.

Naar het Zuiden eindelijk treedt een derde woudsoort op, met eigenaardige harsrijke, alleen op het zuidelijk halfrond voorkomende coniferen, de araucaria's; het is -een homogeen bosch, bijna geheel samengesteld uit slechts één enkele houtsoort en sterk afwijkende van de buitengewone plantenverscheidenheid van het woud in het Amazone-gebied; naar het Noorden heeft het puntvormige of liever eiland-