1012

DE ORDE DER JEZUÏTEN.

Welk eene tegenstelling toch is er tusschen het Protestantisme en 't Jezuïtisme! Terwijl de Protestanten allen den Bijbel in handen geven, om wat zij vernemen aan Gods Woord te toetsen, vervloeken de door de Jezuïten ondersteunde pausen de Bijbelgenootschappen, en eischen dat men niet de leer der overlevering naar den Bijbel, maar de leer des Bijbels naar de overlevering beoorlen zal.

Ik moet nog iets noemen, waardoor deze Orde aan de zaak der godsdienst groote schade heeft toegebragt. Zij heeft de godsdienst verlaagd tot een politiek werktuig. Haar doel is den paus boven de vorsten, en de voorschriften der Roomsche Kerk boven de wetten des lands te verheffen. Met dit doel voor oogen, was zij spoedig na haar ontstaan, en is zij nog, er op uit, om een politieke partij in de Katholieke, zoo mogelijk, ook in de Protestantsche landen, te vormen, en die partij tot de heerschappij te helpen. Zij wordt — gij weet het — de Ultramontaansche partij genoemd.

Wat is het gevolg hiervan? Dat duizenden de godsdienst en de staatkunde op ééne lijn plaatsen, en met eene bepaalde staatkundige rigting, ook de godsdienst haten, die haar bondgenoot is.

En daar, uit den aard der zaak, de Jezuïten en de Roomsche geestelijken de ultra-conservatieven hebben aangetrokken, zoo haten de liberale staatkundigen met hen hunne godsdienst. Bij menige revolutie in deze eeuw was de leuze: weg met de Jezuïten! en zag men de woedende menigte haren haat koelen in den moord aan priesters en bisschoppen gepleegd.

Welk een verachtelijk en betreurenswaardig schouwspel bood Frankrijk niet lang geleden, toen de ultramontaansche party de overhand had in de nationale vergadering, en toen pelgrimstogten en ommegangen werden