LANGS DE HIERDERBEEK EN AAN HET STRAND DER ZUIDERZEE

DOOR

H. W. HEUVEL.

Oorsprong. De Hierderbeek ontspringt op klassieken grond. In het hart der Veluwe, nabij het Uddelermeer is haar oorsprong. Alles spreekt daar van zeer oude tijden. Die half ringvormige aardwal, met heide begroeid, waar de scheper zijn kudde weidt, is de Huneschans. We lazen ervan in onze jongelingsjaren, toen Oltmans' „Schaapherder" ons betooverde; we zagen de oude heks verschijnen en den geduchten Perrol, wiens roode hand op den bodem van het meer ligt. Maar reeds eeuwen -vóór van Schaffelaar speelde er de historie. In de dagen, toen Willebrord en Bonifacius hier het Evangelie predikten, stond ter plaatse van de Huneschans een Saksische burcht. Destijds was die aardwal veel hooger en zwaarder en aan den buitenkant met palissaden versterkt. Een zware poort verleende toegang en daarbuiten golfde een diepe gracht, gevoed door het meer. Binnen die ommanteling lag een groot hoofdgebouw met kleinere bijgebouwen, alle van hout. De palen, waarop ze gefundeerd waren, hebben duidelijk herkenbare sporen in den grond nagelaten. Ook ■een waterput moet er geweest zijn. Aardewerk, zilveren munten, wapentuig, een hoefijzer zijn er gevonden, alles afkomstig van de menschen, die hier van omstreeks 600 tot de 10de eeuw wellicht, hebben geleefd, gewerkt en gestreden.

Zooals in de ruïnen der oude steden van het Oosten, door geleerde vorschers weer opgedolven, de bouwvallen der jongere nederzettingen weer oudere overdekken, zoo is het ook hier. Meer dan duizend jaar vóór die Saksische burcht verrees aan den oever van het meer, woonde op dezelfde plaats een andere bevolking, die er een rondloopenden versterkingsmuur had opgeworpen, welke door de Saksen gedeeltelijk werd overbouwd. Een mooie klokurn, steenen werktuigen en wat scherven zijn de eenige overblijfselen van het primitieve bestaan dezer vóórhistorische bewoners. Het zullen dezelfde menschen geweest zijn, die de koepelgraven bouwden,