88

De Peelsage heeft er maar vijf.

Zij liggen te zamen lui in hun verblijf, een met bloeiende doornen en met bloemen getooid breed uitgegraven gat bij de blinkende zandheuvelen.

Vader-reus laat ze nu achter elkander optreden; de eerste zoon, die de lucht ingaat en de wolken voor zich uitdrijft, de tweede zoon, die den bliksem hanteert en den luchtendom vol gerucht doorklatert ; de derde zoon die met den wind werkt, in de schoorsteenen brult en boomen ontwortelt ; de vierde, die in dolle dansen door de velden trekt, alles de lucht in draait, en dan ten slotte de vijfde, die eerst uitgelachen wordt, als hij een klein vlammetje voorzichtig aanblaast maar dat plotseling uitslaand in woesten ren alles verslindend tot een grooten brand wordt. Nu moet de wolkendrijver regen geven,de donderaar tegenwind brengen met den windmaker en den danser, om het werk van den vuurman ongedaan te maken. Aan den vuurman gaf de reuzenvader den prijs. In deze sage ligt als diepste grond de strijd der natuurkrachten, lucht, water en vuur.

Ook over de Mookerheide, waar op 14 April 1574 graaf Lodewijk van Nassau en Christoffel van de Palts sneuvelden, loopen verschillende sagen, die zeer bekend zijn en vooral in deze tijden dikwijls ter sprake zijn geweest. Ook in mijn voordrachten over Land en Volk van Limburg heb ik deze gememoriseerd.

In de Riethorst zijn volgens den geschiedschrijver en krijgsaanvoerder Montesdoca zeshonderd soldaten in de moerassen verdronken. Zij komen nu in stormachtige nachten uit de drabbige wateren omhoog, ontsteken fakkels en roepen om genade, die ze in het leven niet hebben kunnen vinden.

Men kent ook de legende van den rooden smid, waar de koning van Pruisen, verslagen en vluchtende, bijna geen tijd zou hebben om zijn paard te laten beslaan, Verder het verhaal van Kiste Trui, die maar steeds op de geldkist wachtte, die in het moeras verzonken was en door een rooden ridder bij onweer naar boven gebracht zou worden. Het verhaal der verzonken geldkist vindt men op vele plaatsen terug.