— 166 —

Movert schijnt het begin te zijn geweest van de vele eigendommen, welke het Akensche kapittel in vorige eeuwen te Bingelrade bezat. Het had de vergeving der pastorie. De nog bestaande parochiekerk van Bingelrade is door het kapittel van Aken gebouwd.

Schema van de dorpsgeschiedenis van Bingelrade.

I. Romeinsche wachtpost — de Waard. Vermoedelijk gesticht omtrent het begin van onze jaartelling.

Verlaten omstreeks de tweede eeuw.

II. Een vrije Frank bouwt er een versterkte hoeve — de Movert.

Zijn laten en hoorigen wonen in de laagten, die nu Bingelrade en Viel heeten.

III. Kerstening. Stond oorspronkelijk de kasteelskapel, waar nu de kerk staat?

De kerk staat aan het eindpunt der parochie en niet midden er in, zooals het, zelfs spreekwoordelijk, behoort te wezen. Ook is de ingang gekeerd niet naar de dorpszijde, maar naar den kant van het oude Movert; maar dat kan wel zijn wegens de heilige linie.

Kerkpatroon is Sint Lambertus. Bingelrade behoort tot de oudste parochies van de streek.

De volksoverlevering beweert, dat een gedeelte van het dorp vroeger stond op de landerijen aan de overzijde van den weg naar de zijde van Hillensberg. Het heet daar nog: op het dörpke.

IV. a. Verkoop van Movert aan 't Kapittel van Aken.

't Kapittel krijgt de grondheerlijkheid met tienden, vergeving der pastorie en verplichting van onderhoud van het kerkgebouw.

b. Bingelrade was eerst een zelfstandige heerlijkheid met eigen schepenbank, 't Wordt een deel van het land van Valkenburg onder de schepenbank Oirsbeek.

Misschien heeft de dorpsheer zijn allodiaal bezit in die woelige tijden overgedragen aan een machtiger heer, in dit