16

lijk en maatschappelijke leven waarde krijgen. Dat werd door de kunstbroeders eerder aangevoeld dan door de politici.

Zoo zijn wij genaderd tot een tijdperk, waarvan het optreden van den bouwmeester Cuypers voor velen van het nu levende geslacht meer bekend is in groote trekken.

Vele medewerkers aan dit feestnummer schetsen dat werk, elk van zijn standpunt bezien, veel zuiverder.

Inmiddels landen wij dan ook aan in de periode, dat meer en meer aan den dag treedt, dat kunst als een menschelijke functie niet onveranderlijk kan zijn in haar uiting; en wanneer de evolutie van mijn Vaders kunstwerk ook'zeker nooit heeft stil gestaan, voordat hij op hoogen leeftijd den arbeid staken moest, daarnaast kwam voor hem de zeer droeve ontdekking, dat't werk van den zoon afwijkingen vertoonde, die aan den Vader aanvankelijk niet sympathiek waren; die toegeschreven werden aan valsche beginselen.

Het droevigst werd het conflict op 't gebied van de herstelling van oude bouwwerken. In zijn eigen restauraties had mijn Vader steeds zeker persoonlijk karakter gesteld boven archeologische zuivere reproductie, en aldus de nieuwere opvattingen eensdeels verdedigd, al was dit onbewust. Toen de oudheidkundige Bond deze strijdvragen theoretisch behandelde en de herstelling van het Kasteel Doorwerth ter hand werd genomen, leidde het kleur-bekennen helaas tot zeer droevige botsingen. Daarbij werd de vrije en zoo toegankelijke en beweeglijk aangelegde geest van mijn Vader, naar mijn inzicht te zeer gekluisterd door de vasthoudendheid van zijn juridisch-strijdlustigen en heerschzuchtigen vriend Victor de Stuers. Deze vriendschap had zich sterk ontwikkeld uit hunne jarenlange vruchtbare samenwerking aan den Rijks-Museumbouw en op 't gebied der herstelling van Monumenten.

Zoo was 't de Stuers die bij Baron Etienne van Zuylen van Nyevelt van.de Haar het eerst de mogelijkheid betoogde van die groote reconstructie, waarbij het werk niet alleen, maar ook de uitnemende vriendschap der familie hem op hoogen ouderdom zoo'n schat bleef.