- 43 -

noch de XVIlle eeuwsche voortzetting van den beroemden abt Nicolaas Heyendal, noch de tallooze archivalia te Rolduc, Maastricht, Dusseldorf bewaard, geven iets meer dan 'n losse aanteekening over 't bestaan eener Rolducsche school. Toch blijkt uit de enkele lijst der boeken — hoewel er geen enkel middeleeuwsch boek bewaard bleef — dat er te Rolduc in de 13e eeuw reeds eene, met uitnemend studiemateriaal toegeruste, bibliotheek was. Uit den aard der boeken mag dan weer de gevolgtrekking gemaakt worden, dat er te Rolduc rond 1200 'n bloeiende school bestond.

Maar er was nog iets, dat m'n aandacht trok. In de lange lijst der 300 handschriften, wordt slechts één gever met name genoemd, nl. Magister Bertolphus Xanctensis. Hij schonk aan de abdij eenige Bijbelboeken: „Libri Leviticus, Judicum et alii in uno volumine quos dedit Magister Bertolphus Xanctensis" en een Summa „Summa Magistri Bertolphi".

'k Meende er uit te mogen opmaken, dat hij tot het oude Roda in een bijzondere betrekking stond en vermoedelijk een man van beteekenis was. Stephan Beissel S. J., die de bouwgeschiedenis van den Dom te Xanten had beschreven, was zoo welwillend mij mee te deelen: „Ein Scholasticus Berthold komt in Xantener Urkunden 1165 — 1190 vor. Er baute den westlichen Theil der Kirche".

Ja 't Kalendarium Xantense heeft bij II Kal. Mart. — jammer genoeg zonder jaartal van overlijden — „XIII O. Goswinus subd. frater nr. Bertoldus pbr. Frater nr. Scholarum magr auctor novi operis". Dat wil dus zeggen, dat Bertoldus was priester, kanunnik, magister aan de scholen en bouwmeester van den Dom — want dat is 't novum opus.

't Verschil in naam Bertolphus—Bertholdus scheen geen bezwaar op te leveren, immers Dom Germain Morin O.S.B. de beroemde kenner van patristische en middeleeuwsche hagiographische letterkunde schreef me: „L'identité des deux noms Bertolphus, Bertholdus ne me parait pas improbable pour votre région : c'est aimsi qu'en Flandre on donne indifféremment a St. Arnoul de Soissons les noms d'Arnold ou