- 85 -

Ziedaar zijn opvatting en ook de eenige goede!

Deze leer toen ter tijd in praktijk te brengen, was echter zeer moeilijk. Op de hem eigen bescheiden manier heeft hij ons hier eens een blik in doen slaan, in een geschrift van zijn hand, hetgeen echter een zeldzaamheid is ; want Cuypers komt er niet spoedig toe iets te schrijven. Het betrof den bouw van zijn eerste baksteengewelven, waar hij ongeveer het volgende van vertelde:

„Toen ik omstreeks de helft der vorige eeuw mijn eerste kerk had ontworpen en gewelven van gebakken steen had voorgeschreven, werden de stukken om bericht en raad aan den provincialen Hoofd-Ingenieur gezonden. Deze verklaarde het niet oorbaar te achten, dat kerkgewelven van gebakken steen zouden worden gemaakt, daar er geen metselaars waren, die dergelijk werk naar behooren konden uitvoeren. Hij ried aan, de gewelven van stucadoorwerk te maken met behoud van de door mij ontworpen vormen.

Hoezeer ik verlangde een kerk volgens mijn eigen ontwerp te bouwen, meende ik toch den gegeven raad niet te moeten volgen, want ik wilde in mijn bouwkunst oprecht zijn en geen vormen toepassen, die niet een uitvloeisel waren van de samenstelling. Toen ik nu weigerde mijn beginsel te verzaken en mij te voegen naar den wensch van het Provinciaal Bestuur, werd een ander architect met den bouw belast. Deze volgde den raad van den Hoofd-Ingenieur en bouwde een dorpskerk, wier gewelven uit hout, riet en pleister bestonden. Na een jaar werd mij andermaal het maken van een ontwerp, nu voor een meer belangrijke kerk opgedragen. Ook nu behoefde het kerkbestuur de goedkeuring van het Bestuur der Provincie, eer met bouwen kon worden begonnen".

Dezelfde Hoofd-Ingenieur kreeg de stukken in handen en bleef aanvankelijk bij zijn bezwaar. Er zou nog meer dan een jaar verloopen eer men tot het uitvoeren der gewelven kon overgaan, en niet dan nadat Cuypers eerst aan een keldergewelf de mogelijkheid van het maken van kruisgewelven van gebakken steen, door een metselaar wien hij de werkwijze had duidelijk gemaakt, aangetoond had.