BESCHRIJVING VAN JAVA. 23

zelfstandigheid, die in allen opzigie gelijkt naar de echte fa°o van "andere eilanden, terwijl tevens deze boom om he&t velerlei ander nuttig gebruik, dat men er van maakt, den eerften rang na den kokospalm verdient. Men eet hier wel niet zooveel, als elders, de toppen van verfcheidene foorten van palmen, maar men maakt zich de jonge fpruiten van het bamboes als eetwaar te nutte. Wijt, aardappelen, en de meeste foorten van Europefche gewasfen worden met eenen gunftigen uitflag aangekweekt

In het voortbrengen van lekkere boomvruchten, in bijna al de foorten die aan de heete luchtflreken eigen zijn, wedijvert Java met de overige Maleitfche eilanden» Men plukt er onder andere den inangustin, die geoordeeld wordt alle andere Indifche vruchten te overtreffen. Allerwegen groeit er de tamarinde. . Men vindt verfcheidene foorten van oranjeappelen en citroenen, en wel veertig verfeheidenheden van den mango. In fommige bergftreken wasfen perziken, Chinefche peren, en eenige andere uit Japan, van de Kaap de Goede Hoop, of uit China overgebragte vruchtboomen.

De lucht is in alle lijden van het jaar vervuld met de oeuren, die uit tallooze elkander vervangende bloemen oprijzen. De mirt en de roos fleren de tuinen der Europeërs. . , .... ,

Hoe ruim en weinig doorzocht net veld ook is, dat dit welig eiland den beoefenaar der kruidkunde aanbiedt, vleit zich evenwel de heer horsfield reeds eenige planten ontdekt te hebben, die welligt tot een algemeen nuttig gebruik in de geneeskunde zullen aangewend worden.

Vele Javaanfche boomen en planten zijn, behalve den kokospalm en de aren, merkwaardig wegens de bereiding van derzelver bastvezels of andere deelen tot draden, touwen, koorden en kleederen. De katoenftruik (gosfypium herbaceuni) is er algemeen. _ Onder de basten, die sterk touw leveren, roemende inboorlingen vooral die van den gébang-palmboom. Ook verfcheidene foorten van den pifang geven touwen en koorden van onderfcheidene fijnheid. Matten worden uit de bladen van dén zoo even genoemden gébang en van nog andere palmen, ook wel uit zeker gras, en uit verfcheidene foorten van pandanus gemaakt. Papier levert de glugo of witte moerbezieboom, verw, behalve