173

NOG IETS OVEK TREFKANS.

Een andere quaestie is het evenwel of het geoorloofd is de schoten met de kanonnen van 12 cM. K. A. als grondslag aan te nemen van de beschouwing van de S50 in hoogte, tengevolge van de fouten van den schutter.

Vergelijken we de uitkomsten der schoten aan boord van het artillerie-instructieschip gedaan in 1891 en '92 met de kanonnen van 12 cM. K. A. met die in dit jaar gedaan met het kanon van 12 cM. L. A. beiden op schijven, hoog 6 M. en breed 12 M. en met slingerend en gierend schip op 800 M., dan blijkt dat bovenbedoelde S50 in hoogte voor die twee soorten van kanonnen belangrijk verschilt.

Met het kanon van 12 cM. L. A. werden 180 schoten gedaan, waarvan 166 directe treffers waren, dus 92.2 %.

In 1891 en '92 werd met de kanonnen van 12 cM. K. A. een gemiddeld trefferprocent van 60 verkregen, waaruit dus volgde :

S60 in hoogte (in de practijk) ^ 6 M.

Op de zelfde wijze wordt dus voor het kanon van 12 cM. L. A. verkregen:

S92.3 in hoogte (in de practijk) = 6 M.

Herleidende verkrijgen we dus voor de S50 in hoogte tengevolge van persoonlijke fouten van den schutter.

Voor het kanon van 12 cM. L. A. Op 1000 M. = 2.9 M. „ 2000 „ = 5.8 „ „ 3000 „ = 8.7 „ Voor het kanon van 12 cM. K. A. Op 1000 M. = 6 M. „ 2000 „ = 12 „ „ 3030 „ =18 „ Dit groote verschil kan niet worden toegeschreven aan het gehalte der schutters.

Wel is waar gaven de schoten in dit jaar gedaan met de kanonnen van 12 cM. K. A. eenigszins betere uitkomsten, aangezien van de 449 schoten 316 directe treffers waren, dus 70.2 °/c, doch dit verklaart slechts + 3/5 van het verschil dat hierboven werd aangegeven.

De omstandigheden, waaronder met de twee kanonnen geschoten werd, waren dezelfde, daar gewoonlijk met beiden tegelijkertijd gevuurd werd.

De oorzaak van het verschil in S50 in hoogte tengevolge van de fouten van den commandeur bij de twee soorten van vuurmond ligt mijns inziens hoofdzakelijk in de zooveel betere wijze van opstelling van de nieuwere vuurmonden. De wijze van baksen en elevatie geven is buiten vergelijking veel gemakkelijker, terwijl ook de commandeur zich veel minder gedwongen in zijn houding gevoelt. Dit laatste zoude nog veel sterker in 't licht treden, indien volgens de ideeën van den luitenant ter zee le kl. C. S. de commandeur gelegenheid vond te steunen tegen een soort van kolf tegen de slede aangebracht (om niet te hinderen bij het laden zou deze op zeer gemakkelijke en snelle wijze moeten kunnen worden inen uitgeschoven en vastgezet).